Aanhangers van het evolutie-geloof kregen onlangs nog een zware klap te verduren. De heersende opvatting dat voorgangers van de huidige mens, de Homo habilis en de Homo erectus, elkaar geleidelijk opvolgden bleek niet te kloppen. De vondst in Nigeria van een schedel en een kaakstuk is volgens onderzoekers het bewijs dat beide soorten zeker een half miljoen jaar naast elkaar leefden. De Homo habilis trok uiteindelijk toch aan het kortste eind, en verdween van het evolutiepad.

Evolutie wordt onder andere veroorzaakt door een veranderende omgeving, aanpassen of verdwijnen is het devies. Toch is de Homo habilis niet helemaal uitgestorven, hij leeft, op internet wel te verstaan. Sinds het world wide web haar intrede deed heeft er wederom een evolutie plaatsgevonden. In eerste instantie maakte informatiebeveiliging een klein deel uit van het wandelen en handelen van de online mensch. Door het ontstaan van scriptkiddies, crackers en andere criminele levensvormen, paste een deel van de populatie zich noodgedwongen aan.

Dit deel nam beveiligingsmaatregelen, maar veel belangrijker, ontwikkelde de juiste mindset om in de cyberjungle te overleven. De rest zit nog kluivend op een bot, in een donker hol op alles te klikken wat los en vast zit. Dit is echter niet de zoveelste column over een internetrijbewijs of die "achterlijke gebruikers". Ze zijn namelijk niet achterlijk, ze zijn nog niet zo ver geëvolueerd.

Waar het mij om te doen is, is hoe bedrijven en organisaties met hun eigen habilis bevolking omgaan. Binnen de IT-beveiling wedt men op twee paarden, die behoorlijk van elkaar verschillen. De eerste is de digitale gevangenis, waarin gebruikers nauwelijks nog enige bewegingsvrijheid hebben. Deze aanpak gaat er vanuit dat je de beveiliging van je netwerk niet aan het beoordelingsvermogen van de gebruiker moet overlaten. Probleem met deze aanpak is dat die voor veel overhead en klagende gebruikers zorgt, en vaak niet waterdicht geïmplementeerd is, waardoor er toch nog de mogelijkheid is om ellende uit te halen. En als iets kan, dan zal het vroeger of later gebeuren.

De tweede aanpak is meer gericht op het onderwijzen van de gebruiker. Onder het motto 'zo sterk als de zwakste schakel' krijgt men een spoedcursus evolueren aangeboden. Gezellig met de collega's een paar uur of soms zelfs een dag op cursus. Niet dat men hier iets van leert, zoals onlangs een onderzoek bij de Amerikaanse belastingdienst uitwees, maar dat mag de pret niet drukken. De habilis heeft zich in ieder geval niet verveeld.

Waarom blijven mensen, ongevraagde linkjes en bijlages openen, wordt er niet gepatcht, blijft men lekke software gebruiken en worden vertrouwelijke gegevens niet versleuteld? Hoeveel krantenkoppen, media aandacht, overheidscampagnes en duurbetaalde trainingen moeten er nog volgen? Of is het dweilen met de kraan open, en hebben we in werkelijkheid met degeneratie te maken, waarbij we eerder achteruit dan voorruit gaan? De recente bloei van MSN-wormen doet het ergste vermoeden.

Ik zou willen dat ik de oplossing had, maar die lijkt niemand te hebben. Moeten providers verplicht alle bijlages filteren, Microsoft een update uitbrengen waardoor iedereen automatisch met verminderde rechten inlogt of ligt de oplossing als Dell standaard overal Firefox 3.0 en Linux installeert? Wachten is in ieder geval geen optie, want dan kan het nog zeker zo'n 500.000 jaar duren voordat er licht aan het eind van de tunnel is.