Ik moet kennis inhuren voor mijn project. Het systeem dat we neerzetten zal jaren dienst doen, en mijn opdracht is niet alleen het systeem binnen de gestelde tijd op te leveren, maar ook ervoor te zorgen dat het de komende jaren goed en veilig werkt en verder uitgebouwd kan worden. De kennis over het systeem zal pas gaandeweg het project echt ontstaan en het is dan ook zeer waarschijnlijk dat ik daarbij externen ga opleiden; intern zijn er nog wat tekorten aan ICT-ers. Voor het opleiden van inhuur wil de klant – terecht – niet betalen. Investeren in een externe, waarbij de kans groot is dat hij op enig moment weer beschikbaar is, kan ik nog wel enigszins verantwoorden. Anders niet.

Je zou zeggen: een standaard probleem. In Nederland is de gevraagde kennis echter niet beschikbaar, omdat het product in kwestie hier niet gangbaar is. Een voor de hand liggende stap is de benodigde expertise dan van wat verder weg te halen. Gegeven de markt kan dit heel wel India of de Verenigde Staten worden; daar zijn kandidaten genoeg en ze willen graag deze kant opkomen om een paar maanden of een jaar te komen helpen. Probleem opgelost, toch? Nou, nee, dat niet. Ik twijfel.

Voor de kennis wil ik gevoelsmatig helemaal niet afhankelijk zijn van een specialist die we van ver weg hiernaartoe halen. Ik wil liever een aanbieder in de buurt. Dat is politiek niet correct, want protectionistisch: Nederland heeft als open economie meer te verliezen dan te winnen. De politicus die ons een vakantie in eigen land adviseerde, werd bijkans neergesabeld. En tóch twijfel ik.

Een wereldwijde markt voor specialisten werkt namelijk prijsopdrijvend. Dat is tegen de marktreligie in, die stelt dat een wereldwijde markt de prijs juist drukt. Dat is waar, zolang de vraag automatisch het bijpassende aanbod schept. Maar het is niet waar voor specialistische kennis. Schaarste creëert geen extra aanbod, maar een hogere prijs.

Specialisten groeien niet aan een boom: ze groeien doordat ze dingen doen, bóvenop de nodige opleiding en intelligentie. Kennis is geen zak nootjes die je kunt ‘overdragen’ of kopen, ook niet bij een universiteit. Neem een net afgestudeerde ‘specialist’ in de arm en je ziet wel wat ik bedoel. De economie is gebaat bij voldoende specialisten tegen een acceptabele prijs. De kenniseconomie is geen vraagmarkt, maar een aanbodmarkt. Als een paar specialisten de hele wereldvraag kunnen bedienen, ontstaat er vanzelf een soort kartel. Dan kun je beter wat overcapaciteit hebben. Scheelt je bovendien een boel zorgen om de ongezonde levensstijl, de levensovertuiging of het rijgedrag van die ene specialist.

Naast dat ik nú expertise nodig heb, wil ik dat die kennis ook daarna snel beschikbaar blijft. Dus bij een leverancier die een directe binding met mijn organisatie nastreeft. Met een aanbieder in een ander land zie ik nog niet zo snel een echt commitment ontstaan, op alleen de basis van wederzijds belang. Nu zou ik met de Indiase of Venezolaanse leverancier natuurlijk ook een contract kunnen afsluiten, zodat ik wat meer zekerheid heb. Voor een of twee specialisten is dat echter een brug te ver. Bedenk maar hoeveel van dat soort contracten je krijgt bij een beetje grote club. Als je pech hebt moet je ook nog een aanbestedingstraject in. Weer niet leuk. Bovendien, gegeven de zeer verschillende rechtsstelsels is een dergelijk contract overzee toch ook niet altijd wat het lijkt.

Die binding met mijn organisatie is essentieel. Vanuit Mumbai is Hoevelaken echter – psychologisch - even ver als Moskou en Los Angeles, terwijl dat vanuit Rotterdam of Nieuwegein echt heel anders is. In een wereldwijde markt moet ik als afnemer op prijs kunnen concurreren met de hele wereld. Dat loopt in de papieren als de markt weer aantrekt. Wat bij lokale aanbieders een grote rol speelt is dat ze mensen hebben opgeleid die moeten renderen, topmarkt of niet. Dan heb ik dus juist kans op korting, bij gebrek aan vraag van anderen.

Lokale leveranciers zullen ook mensen aanbieden die niet over de hele wereld willen werken. En kijk om je heen: de meeste mensen werken het liefst in het moederland, hoewel een jaartje buitenland (mits zonnig en veilig) veel mensen als idee wel aanspreekt. Als het op een klus in het buitenland aankomt, blijken er opeens toch bar weinig vrijwilligers te zijn. Oftewel, statistisch gezien er is een grote kans dat ik betere mensen krijg bij de lokale leverancier. Mensen die zo goed zijn dat ze niet iedere klus in ieder pestpokkenlandje hoeven aan te nemen om te kunnen eten. Betere mensen leidt zoals bekend tot betere systemen, tegen lagere kosten.

Er is nog iets anders dat een rol speelt. Het gaat hier om een beveiligingssysteem bij een gevoelige organisatie. Diepgaande kennis van dit systeem in een land waarvan de economie nog harder getroffen wordt dan hier, en waar de sociale zekerheid voor de betreffende specialist nihil is, is dan ook een puntje van zorg. Hoe waarschijnlijk is het dat mensen letterlijk door honger gedreven zich laten verleiden tot criminele of wraakzuchtige handelingen tegen mijn systeem? En met een dader ver weg, hoe groot is de pakkans? Daar helpt geen screening tegen. Bovendien: hoe screen je iemand van ver weg? Deze overwegingen gelden bij uitstek voor beveiligingssystemen, maar spelen bij vrijwel alle ICT systemen een wezenlijke rol.

Een beroep op een van verre ingevlogen ervaren type is dus hooguit een noodoplossing. Voor een veilig systeem en een beperking van de kosten en afhankelijkheid, wil je dat de ‘vaste’ leveranciers de expertise in huis hebben. Zo niet, moeten ze deze kunnen opbouwen. Mocht de specialist vervolgens de straat oversteken om bij een concurrent te werken, kun je hem vast daar ook wel huren. Vast is dus tussen aanhalingstekens, het hoeft geen contractuele relatie te zijn. Een gezamenlijk belang met bedrijven en personen werkt ook prima, en zelfs vaak beter. Het werken met vaste leveranciers betekent, gegeven de psychologische afstand, werken met leveranciers in Nederland, alle globalistische retoriek ten spijt.

Toch nog even de andere kant: we moeten gebruik maken van de globalisering, vindt de overheid. Tegelijkertijd moeten we een kenniseconomie nastreven, anders staat ons bittere armoede te wachten. En veiligheid is ook het allerbelangrijkste. Kennelijk gaan die drie gewoon niet altijd samen. In sommige gevallen, zoals ICT-beveiliging, staan ze zelfs haaks op elkaar. Mijn conclusie is dan ook: neemt Hollandsche Inhuur! Je betaalt misschien wat meer, maar je krijgt uiteindelijk veel meer waar voor je geld.

Door Peter Rietveld, Senior Security consultant bij Traxion - The Identity Management Specialists -

Vorige columns van Peter