Juridische vraag: advocaat eist 400 euro voor 'gratis' foto
Heb jij een uitdagende vraag over beveiliging, recht en privacy, stel hem aan ICT-jurist Arnoud Engelfriet en maak kans op zijn boek
"Security: Deskundig en praktisch juridisch advies".
Vraag: Onlangs kregen wij een claim van een advocatenkantoor over een fotootje op onze bedrijfswebsite. Die foto zou 400 euro hebben moeten kosten, terwijl hij overal gratis te vinden is op allerlei sites. Onze designer zegt dan ook dat het legaal is wat wij doen. Volgens de advocaat maakt dat niet uit en hij dreigt nu met duizenden euro's te claimen bij een rechtszaak. Wat moeten we doen?
Antwoord: Foto's zijn auteursrechtelijk beschermd. Je mag ze dus niet overnemen, zeker niet op een zakelijke site, zonder een licentie (gebruiksrecht) van de fotograaf of rechthebbende. Het maakt niet uit dat andere sites de foto al gebruiken, dat hij zonder watermerk op internet stond of dat er geen metadata met copyrightvermelding in stond.
Steeds meer fotografen schuimen het internet af op zoek naar mogelijke inbreuken. Ze sturen dan hoge facturen, vaak gebaseerd op hun duurste categorie gebruiksvergoeding met een opslag van 2x of 3x dat tarief "wegens ontbreken toestemming" of "vanwege afbreuk exclusiviteit". Of ze die opslagen bij de rechter toegekend krijgen is de vraag, maar aan die vergoeding betalen ontkom je niet. Zeker niet als zakelijke afnemer. Je moet gewoon weten dat er rechten op foto's zitten.
Een bijzonder geval is het Amerikaanse Getty images. Dit bedrijf stuurt ook al enkele jaren sommatiebrieven voor fotogebruik, maar lijkt nooit door te pakken. Specifiek daar luidt dus het advies, foto weghalen en niet in discussie gaan.
Het maakt niet uit of je de foto zelf hebt uitgezocht of dit door een ander hebt laten doen. Degene die de website exploiteert, is aansprakelijk voor de inhoud. De claim naar de fotograaf moet je dus zelf afhandelen. Hooguit kun je de claim verhalen op de websitebouwer, maar dat hangt af van de algemene voorwaarden die hij hanteert en de wijze waarop hij aan de foto kwam.
Arnoud Engelfriet is ICT-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.
Ik kan me voorstellen dat fotografen hun werk aanbieden via een stockfoto site, of een eigen website, en daar dan naar verwijzen voor de licenties. Anders kan iedereen wel gaan roepen en geld vragen.
Overigens zijn er zat schimmige gebieden. Zelf heb ik een tijd geleden een video op Youtube geplaatst waarin een oude animatie uit 1935 te zien is. Gevonden op archive.org en met een vermelding dat het public domain is. Ik neem aan dat ik dan ter goede trouw handel.
Niettemin is er na een korte tijd een claim bij gezet (contains content from) van een bedrijf zich CrazyToonWorld noemt. Nu krijg ik hier niet direct een rekening gepresenteerd dus laat ik het zo. Maar het geeft denk ik wel aan dat er genoeg bedrijven zijn die rekeningen sturen zonder er recht op te hebben.
@Anoniem 11:02: De fotograaf moet bewijzen dat hij het auteursrecht heeft. Daarna moet de plaatser bewijzen dat hij WEL toestemming heeft, bv. een kopie van de licentie. Kan hij dat niet, dan verliest de plaatser het.
Een fotograaf hoeft niet te wijzen naar licenties want hij is niet verplicht licenties aan te bieden. Een fotograaf kan gewoon voor zijn plezier foto's publiceren, zonder ze ooit te willen verkopen. Dan mag nog steeds niemand ze overnemen.
Jij plaatst de foto daar, en marktplaats is niet jouw werkgever/opdrachtgever. Bij jouw voorbeeld ben je dus zelf verantwoordelijk. Het is wat anders indien marktplaats inbreuk maakt met foto's die ze zelf (laten) plaatsen op hun website.
"Hoe weet je dat die andere sites er niet voor betaald hebben? Stond dat erbij?"
Of je dat weet is volstrekt irrelevant. Daarnaast hebben die websites misschien soortgelijke claims ontvangen.
"Is het niet zo dat de eiser moet onderbouwen waarom deze foto niet legaal gebruikt is?"
Da's toch duidelijk, wanneer je de foto zonder toestemming gebruikt, het enige wat de fotograaf aan moet tonen is dat hij auteursrechthebbende is.
Dat heeft er vast mee te maken dat er steeds meer auteursrechtelijk materiaal wordt gejat. Hoge facturen? Dat valt wel mee hoor. Je betaalt wat extra omdat je inbruek maakt op beschermd materiaal. Qua (redelijke) vergoedingen voor webpublicaties; zie de site van de Nederlandse Fotografen Federatie: http://www.fotografenfederatie.nl/fileadmin/user_upload/foto_anoniem/TarievenSFA2012.pdf
En, buiten dat, "iedereen" is tegenwoordig toch fotograaf? Dan kun je net zo goed je eigen foto maken ;-) ;-) ;-)
Of je dat weet is volstrekt irrelevant. Daarnaast hebben die websites misschien soortgelijke claims ontvangen.
Het gaat om de reden van de foto. Bij Marktplaats gaat het niet om de foto of het plaatje, het gaat om duidelijk te maken wat er te koop is. Veelal is het een foto van een goed.
Een bedrag van 400 euro voor een onrechtmatig geplaatste foto is niet zo vreemd. En ik vind (persoonlijke mening) dat niet zo heel erg hoog. Kijk de tarieven er maar eens op na die de fotografenfederatie hanteert voor webpublicaties van foto's.
En ja; ik ken de kosten die fotografen maken om zo maar "een kiekje" te schieten. Dat kiekje dat vervolgens aan alle kanten wordt gejat.
Verder is 400 euro inderdaad niet zo veel, maar ik zie ze regelmatig voor 2000 tot 4000 voorbij komen. Want die 400 gaat dan 3x over de kop wegens ontbreken toestemming, "verminking" (er zijn 2 pixels bijgesneden), geen naamsvermelding en artikel 18 van de AV van de Fotografenfederatie. Dat gaat wel heel erg hard dan. Oh, en de advocaatkosten natuurlijk want standaardbrief drie uitdoen kost immers 1200 euro.
Acteurs,popsterren en anderen als die op de foto komen vangen ze wel geld soms.
Te gek voor woorden dus die advocaad moet niet zeuren.
Zo komt het voor dat ik actiefoto's van mezelf heb, die door de fotograaf op zijn site online zijn gezet.
Zou ik deze foto's wel mogen gebruiken als profielfoto voor facebook etc. en op mijn persoonlijke site ?
*Er is mij nooit expliciet toestemming gevraagd voor het maken / plaatsen van deze foto's*
Lijkt erop dat ze gewoon geld tekort komen en het maar op deze weg proberen om aan geld te komen. Niet leuk maar wel enigszins begrijpelijk als je hoort wat een fotograaf tegenwoordig verdiend.
mvg,
Jeroen.
Zo komt het voor dat ik actiefoto's van mezelf heb, die door de fotograaf op zijn site online zijn gezet.
Zou ik deze foto's wel mogen gebruiken als profielfoto voor facebook etc. en op mijn persoonlijke site ?
*Er is mij nooit expliciet toestemming gevraagd voor het maken / plaatsen van deze foto's*
Geportretteerde mag zelf publiceren zonder toestemming van de fotograaf, maar dat geldt alleen voor portretten die in opdracht zijn gemaakt. In jouw geval zal je dus nog steeds toestemming van de fotograaf moeten hebben om foto's die van jou zijn gemaakt te mogen publiceren.
Dat heeft helaas niets te maken met de vraag of jij de foto mag publiceren. Je schendt immers nog steeds zijn auteursrecht indien je dat zonder toestemming doet. In sommige gevallen kan je stellen dat de fotograaf bij publicatie jouw rechten schendt, maar dat is een anderen discussie.
De tarieven op de site, ik zal ze hier niet herhalen, zijn gewone vergoedingen voor het publiceren van werk (van ansichtkaarten, kalenders, brochures tot aan websites), en hebben niets met boetes van rechters of schadeclaims oid te maken. Er zullen ongetwijfeld rotte appels tussen de fotografen zitten die exorbitante bedragen trachten te incasseren, maar ik vind dat je in je column een hele beroepsgroep in een hoek plaatst als de moderne variant van de scharensliep. En dat vind ik niet terecht.
Het komt op mij over als zeuren over de hoogte van een bekeuring. Je moet gewoon niet te hard rijden (en ja, ik had er deze week ook weer 1 ;-)
De vergelijking met een bekeuring is fout ,want dat is een wettelijk vastgesteld bedrag en dus iets met democratische legitimering. De vergelijking is met de bal door de ruit: de buurman bij wie je dat flikt, kan óók niet 3000 euro vragen wegens gederfde levensvreugde en opruimkosten. Je moet de rekening van de glaszetter betalen, punt. En als de buurman dan zegt "niet zeuren als ik 300% daarvan vraag, doe je bij een bekeuring ook niet." dan krijg ik juridische jeuk.
De vergelijking met een bekeuring is fout ,want dat is een wettelijk vastgesteld bedrag en dus iets met democratische legitimering. De vergelijking is met de bal door de ruit: de buurman bij wie je dat flikt, kan óók niet 3000 euro vragen wegens gederfde levensvreugde en opruimkosten. Je moet de rekening van de glaszetter betalen, punt. En als de buurman dan zegt "niet zeuren als ik 300% daarvan vraag, doe je bij een bekeuring ook niet." dan krijg ik juridische jeuk.
Oh zich is het gevoelsmatig iig wel met strafrecht te vergelijken. Ik vind het gewoon diefstal, en dan hoort er iets meer bij te komen kijken dan de winkelwaarde. Daar gaat de bal door de ruit vergelijking ook een beetje mank, zoiets is meestal niet bewust gedaan. Als dat wel zo is, is er weer sprake van molest.
Dat je niet weet wie de eigenaar is, is ook geen excuus. Je weet op dat moment niet eens of de foto uberhaupt te koop is, laat staan dat de eigneaar iets te maken hebt met marktconforme prijzen.
Schending van auteursrechten is een onrechtmatige daad, die leidt tot schadevergoedingsplicht. Vaststellen van de schade is moeilijk in concreto, vandaar dat de rechter vaak een abstracte schatting doet. En daarbij is aansluiting bij de marktconforme tarieven het gebruikelijke mechanisme.
Om toch een analogie te maken: stel ik leen jouw fiets en zet 'm achteraf terug, dan heb jij civielrechtelijk alléén een claim op mij voor schade aan de fiets. Het diefstal-argument kan alleen leiden tot strafrechtelijke aangifte door jou en vervolging + boete of celstraf voor mij (even afgezien van dat lenen geen stelen is). Maar als de fiets nog piekgaaf is dan krijg jij nul euro als schadevergoeding.
Kennelijk kun je dus iedere foto gebruiken, ongeacht of de eigenaar dit wil of niet, en de enige schadevergoeding die de eigenaar kan krijgen is een marktconforme vergoeding die hij zou krijgen wanneer hij deze wel had willen verkopen? Zou het zo ook gaan werken wanneer downloads illegaal zijn in Nederland?
De analogie vind ik niet helemaal kloppen. In de situatie van de originele vraag is de persoon betrapt op het moment dat hij de fiets ongevraagd en al geruime tijd "geleend" had. Dat is dus niet hetzelfde. Het lijkt me dat een rechter zoiets ook meeneemt in zijn oordeel.
Maar al met al, als het zo werkt, slechte zaak.
Wel moet ik mogelijk een strafrechtelijke boete betalen, maar daar krijg jij geen cent van.
Het verschil tussen lenen en stelen is een bewijskwestie. Bij stelen moet er de intentie zijn van permanent willen houden.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.
Toezichthouder informatiebeveiliging Overheid
Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI)
Vind je het leuk om als toezichthouder bij te dragen aan de verdere groei in informatie-beveiliging van de overheid en in contact te staan met (belangen) organisaties binnen de overheid? Dan kun je komen bouwen aan toezicht op een veilige en betrouwbare Digitale Infrastructuur in Nederland.
Adviseur Informatiebeveiliging
Je bent een belangrijke speler om invulling te geven aan de gemeentelijke ambities op het gebied van informatiebeveiliging. Deze ambities neem jij op in het Informatie-beveiligingsbeleid Gemeente Zoetermeer. Wil je helpen bij het verbeteren van de informatiebeveiliging in Zoetermeer en het versterken van het cyberbewustzijn binnen onze organisatie? Wacht dan niet en kom ons team informatiebeveiliging versterken!
Digital Designer
Ben jij een Grafisch vormgever, UI-designer, Game-artist of gewoon een ‘self-proclaimed creative genius’, die op zoek is naar een leuke en uitdagende baan waarin je al je creativiteit kwijt kan?Je werkt samen met onze developers en UI/UX-designer aan onze Gamified Cybersecurity Challenges welke jij voorziet van de mooiste designs.
Senior Full Stack Developer
Als full stack developer bij Certified Secure maak je de mooiste cybersecurity challenges die onze deelnemers wereldwijd uitdagen en inspireren. Alle challenges zijn gebaseerd op actuele kwetsbaarheden, je komt dus telkens nieuwe technieken tegen, van machine learning tot web assembly, van Swift UI tot GCP.