De Belgische rechtenprofessor Paul De Hert van de Vrije Universiteit Brussel heeft uitgehaald naar de Belgische politie en inlichtingendiensten die na de aanslagen in Frankrijk om meer bevoegdheden vroegen. "Ik had het niet zien aankomen. De ene dag ging het over Charlie Hebdo, de volgende stonden veiligheidsdiensten en politie daar met hun verlanglijstje. Ik vind dat doorzichtige lijkenpikkerij, en totaal niet opportuun voor zo'n gevoelige moment", zo laat hij tegenover Knack weten.

Volgens de rechtenprofessor moeten de voorstellen van de politie op hun merites worden beoordeeld. De Hert stelt dat dit debat al geruime tijd gaande is en alle kanten duidelijk aan bod zijn gekomen bij het opstellen van de regels. "Vorig jaar was het jaar dat de NSA-werking is veranderd, dat Google is aangepakt. Je moet dat proces nu niet omkeren omdat zogezegd anders Charlie Hebdo niet vermeden kan worden. Dan ben je een slechte verliezer."

Hoewel mensen via Facebook en andere online diensten allerlei informatie over zichzelf delen wil dat nog niet zeggen dat privacy niet belangrijk wordt gevonden gaat De Hert verder. "We willen genieten van al die nieuwe technologie, en tegelijk willen wat dat de overheid onze veiligheid ook digitaal beschermt. Net zoals we met de auto willen rijden en eisen dat de overheid het verkeer veilig houdt."

Noodzakelijk

In Groot-Brittannië heeft het voormalige hoofd van de Britse inlichtingendienst MI6 echter laten weten dat terrorisme niet kan worden gestopt tenzij ook onschuldige mensen worden bespioneerd. "Er is een dilemma omdat het publiek, politie en technologiebedrijven tot op zekere hoogte willen dat we de activiteiten van terroristen en kwaadwillenden monitoren, maar niet willen dat hun elektronische activiteiten kunnen worden gemonitord. De positieve kant van het debat is dat mensen nu begrijpen dat dit niet mogelijk is", aldus Sir John Sawers.

Sawers riep dan ook op tot een nieuwe samenwerking tussen inlichtingendiensten en technologiebedrijven over hoe surveillance in open democratieën plaatsvindt. Zonder zo'n overeenkomst zouden terroristische aanslagen zoals die in Parijs vaker voorkomen. "En dat kunnen we niet laten gebeuren", zo waarschuwde de voormalige MI6-baas.

Vrije samenleving

Deze week stelde SP-politicus Jan Marijnissen nog tegenover de Volkskrant dat we in een vrije samenleving leven "en in een vrije samenleving riskeer je een aanslag." Volgens Marijnissen is de nu gaande discussie over privacy versus veiligheid een schijntegenstelling. "Je moet niet onnodig iedereen maar gaan volgen. Wel is het belangrijk om de lone wolves eruit te pikken."