Door een fout zijn de vingerafdrukken in zo'n 10% tot 15% van alle paspoorten omgekeerd in de chip opgenomen, zo heeft minister Plasterk van Binnenlandse Zaken in een brief aan de Tweede Kamer laten weten (docx). De apparatuur voor het opnemen van vingerafdrukken is recentelijk vervangen.

Volgens Plasterk is verkeerd gebruik van deze apparatuur zeer waarschijnlijk de oorzaak van het omgekeerd opnemen. De vingerafdrukken zijn in het gehele proces van verwerking, zowel bij het opnemen door de gemeente en in het verdere productieproces, niet zichtbaar. Ook bij reguliere kwaliteitscontroles door de producent niet. "Hiervoor is bewust gekozen vanuit privacyoverwegingen. In de testperiode van de nieuwe apparatuur voorafgaand aan de uitrol is het omgekeerd opnemen van de vingerafdruk niet geconstateerd", aldus de minister.

Het is onbekend op welke van de sindsdien uitgereikte paspoorten de vingerafdruk niet correct is opgenomen. "Immers de vingerafdruk wordt direct na uitreiking uit de systemen verwijderd en is alleen opgenomen op de chip op het document", stelt Plasterk. Nadat de omgekeerde vingerafdrukken waren gevonden werd er een grotere steekproef uitgevoerd. Daaruit blijkt dat het om zo'n 10% tot 15 % van de geproduceerde documenten gaat.

Oplossing

Op dit moment wordt er naar verschillende oplossingen gekeken. Het gaat dan om zowel hardware als software als procesmatige oplossingen. Te denken valt aan het maken van een omhulsel om het apparaat heen zodanig dat de vinger maar op één wijze kan worden aangeboden, of het ontwikkelen van software die in staat is tot het herkennen van de omgekeerde vingerafdruk en deze in de juiste stand kan brengen dan wel de apparatuur zo te programmeren dat deze geen "omgekeerde" vingerafdrukken accepteert.

Voor de korte termijn zijn alle gemeenten via een nieuwsbrief gewezen op het juiste gebruik van de apparatuur om nieuwe gevallen zoveel mogelijk te voorkomen. "Dit heeft inmiddels al geleid tot aanzienlijk minder "foute" opnames", schrijft Plasterk. Hij stelt dat de fout geen directe gevolgen voor burgers heeft. Momenteel worden de vingerafdrukken niet gebruikt en het is nog onbekend wanneer dit wel mogelijk wordt.

In de Europese verordening is opgenomen dat een misser bij het vergelijken van de vingerafdruk met die in het paspoort op zichzelf geen afbreuk doet aan de geldigheid van het paspoort bij het passeren van de buitengrenzen. "Evenmin is duidelijk of het feit dat de vingerafdrukken 180 graden zijn gedraaid altijd zal leiden tot een "misser" bij verificatie. Dit zal mogelijk per fabrikant en land verschillen", schrijft Plasterk verder. De minister zal nu onderzoeken of een eventuele hersteloperatie wenselijk is. Zodra er meer duidelijkheid is zal de Kamer hierover worden geïnformeerd.