De Europese ministers van Justitie willen in de strijd tegen terrorisme dat de passagiersgegevens van iedereen die van en naar de EU vliegt op korte termijn worden opgeslagen en uitgewisseld, zo hebben ze in een gezamenlijke verklaring naar buiten gebracht.

De ministers willen het Europees Passagiersnamen Register (EU PNR) in april als noodmaatregel doorvoeren. Hierbij worden allerlei gegevens van passagiers opgeslagen, die vervolgens kunnen worden gedeeld. Volgens voorstanders is het een belangrijke maatregel in de bestrijding van terrorisme en criminaliteit. Naast het invoeren van het PNR-systeem werden ook nog 9 andere maatregelen aangekondigd, waaronder een nauwere samenwerking met it-bedrijven om terroristische propaganda op het web aan te pakken.

Kritiek

Eerder liet Sophie in't Veld, fractievoorzitter van D66 in het Europees Parlement, weten dat de opslag van passagiersgegevens juist winst voor terroristen is. "Ze bedriegen daarmee de publieke opinie door te stellen dat met al die gegevens terroristen geïdentificeerd kunnen worden en dat aanslagen kunnen worden voorkomen met een druk op de knop. Maar dat is fictie." De D66-Europarlementariër was dan ook teleurgesteld over de uitkomst van de onderhandelingen afgelopen december tussen het Europees Parlement, de Europese Raad en de Europese Commissie over het opslaan van passagiersgegevens. "Deze deal kent alleen maar verliezers. De Europese burger levert op elk vlak in; op vrijheid en rechten zonder daar veiligheid voor terug te krijgen"

Ze is ook bang dat de richtlijn voor de opslag van passagiersgegevens juridisch ondeugdelijk is, en door het Europese Hof van Justitie afgeschoten kan worden. "We maken dezelfde fout als in 2005, toen na de Londense aanslagen ook in een sfeer van angst in grote haast en slordig de Richtlijn Bewaarplicht Telecomgegevens werd doorgedrukt, maar ook die werd door de rechters naar de prullenbak verwezen. Als wetgever moeten we waken voor de kwaliteit van wetten." In een nieuwe opinie stelt In't Veld dat de roep om meer bevoegdheden de aandacht afleidt dat er weinig of niets wordt gedaan om de wortels van het terrorisme aan te pakken.

Rechtvaardiging

De Europese databeschermingsautoriteit (EDPS) waarschuwde vorig jaar ook al voor het onrechtmatig en op grote schaal verzamelen van passagiersgegevens. Volgens EDPS Giovanni Buttarelli is er een gebrek aan informatie om de noodzakelijkheid van een Europees PNR-systeem te rechtvaardigen. Buttarelli stelt dat Europa met terroristische dreigingen te maken heeft en dit om een gepaste reactie vraagt. De EDPS is daarbij niet voor of tegen bepaalde maatregelen. "Echter, volgens de beschikbare informatie zijn er geen redenen die de noodzaak van het standaard verzamelen van gigantische hoeveelheden data van miljoenen reizigers rechtvaardigen."