Privacy First is een rechtszaak tegen de Staat gestart wegens het ANPR-cameratoezicht op de Nederlandse wegen. Volgens de stichting wordt met de huidige ANPR-wet de privacy van burgers op een massale wijze geschonden en hoort die niet thuis in een vrije democratische rechtsstaat.

Nederland telde in 2021 bijna duizend vaste kentekencamera's verdeeld over een kleine vijfhonderd locaties die elke dag gemiddeld vijf miljoen auto's registeren. Naast de kentekens van passerende voertuigen worden ook additionele gegevens opgeslagen, zoals locatie, tijdstip en foto van voertuigen. Sinds 1 januari 2019 worden deze gegevens 28 dagen bewaard. Daarvoor werden kentekengegevens van weggebruikers die in geen enkel bestand voorkwamen onmiddellijk, of in ieder geval binnen 24 uur gewist.

"Dit is totaal niet noodzakelijk, volstrekt disproportioneel en bovendien ineffectief, zo bleek de afgelopen jaren uit diverse onafhankelijke onderzoeken", stelt Privacy First. "Bovendien ontbreekt toezicht en kan het systeem eenvoudig worden misbruikt." De stichting wil daarom door middel van een bodemprocedure tegen de Staat om de ANPR-wetgeving wegens strijd met Europees privacyrecht buitenwerking te laten stellen.

De ANPR-wetgeving waar de rechtszaak van Privacy First om draait ziet vooral op de massale verzameling en opslag van ieders “historische” ANPR-data, ook wel “no hits” genoemd. Dit dient te worden onderscheiden van de al vele jaren bestaande politiepraktijk waarbij kentekens van verdachte personen (zogeheten “hits”) real-time kunnen worden gebruikt voor opsporing.

Eind 2021 vond al een kort geding van Privacy First tegen de ANPR-wet plaats. In deze zaak oordeelde de rechtbank Den Haag dat bij dit kort geding geen sprake was van voldoende spoedeisend belang. "Dit oordeel was onbegrijpelijk, aangezien bij een dagelijkse massale privacyschending per definitie sprake is van spoedeisend belang om die schending juridisch te laten toetsen en te laten stoppen", aldus de stichting. Die heeft nu besloten om de zaak voort te zetten als bodemprocedure.

Indien nodig zegt Privacy First dat het de zaak tot de hoogste rechterlijke instanties zal voortzetten, waaronder het Europees Hof van Justitie in Luxemburg. Gezien Europese jurisprudentie acht Privacy First naar eigen zeggen de kans op een succesvolle rechtsgang buitengewoon hoog.