Rabobank hoeft een klant die het vroeg om het aantal stortingen van contant geld te beperken en voorzichtig te zijn met grote coupures, en daarna slachtoffer van telefoonfraude werd, niet te vergoeden, zo heeft het financiële klachteninstituut Kifid bepaald. De klant en zijn vrouw zijn buitenlandse studenten die in Nederland studeren en een rekening bij de Rabobank hebben.

Op 24 februari 2022 wordt de vrouw van klant gebeld door de Rabobank omdat er gesignaleerd was dat er regelmatig contant geld op haar rekening wordt gestort. De vrouw legt uit dat zij en haar man regelmatig contant geld ontvangen van hun ouders in verband met hun studie in Nederland. Drie weken later stuurt de Rabobank de vrouw een brief waarin de bank haar vraagt om het aantal stortingen van contant geld te beperken en voorzichtig te zijn met het accepteren van biljetten van tweehonderd en vijfhonderd euro, omdat dit in verband kan worden gebracht met witwassen en financiering van terrorisme of andere criminele activiteiten.

Telefoonfraude

Op 18 april 2022 wordt de klant telefonisch benaderd door iemand die claimt van 'the Supreme Court of Justice’ te zijn. Het gaat hier om Engelstalige telefoonfraude. Slachtoffers worden gebeld en krijgen wanneer zij opnemen een computerstem te horen die van de ‘National Police’, ‘Dutch Supreme Court’ of het ‘Ministry of Justice’ afkomstig zou zijn. Volgens de boodschap wordt er misbruik gemaakt van het BSN-nummer of is de gebelde persoon onderwerp van een strafrechtelijk onderzoek naar witwassen en financiering van terrorisme.

Voor verdere informatie moet het slachtoffer het cijfer 1 intoetsen en wordt daarna doorverbonden met een "agent", die in werkelijkheid een oplichter is. De Rabobank-klant doet dit en krijgt te horen dat zijn BSN-nummer werd misbruikt voor criminele activiteiten. De man controleerde via Google het telefoonnummer en zag dat het telefoonnummer waardoor hij werd gebeld van de Rechtbank was. Vorig jaar augustus waarschuwde de Rechtspraak nog voor telefoonspoofing, omdat fraudeurs gebruikmaakten van telefoonnummers van rechtbanken, gerechtshoven en bijzondere colleges om mensen op te lichten.

AnyDesk

De oplichter waarmee de Rabobank-klant wordt verbonden vraagt hoeveel geld hij op zijn rekening heeft. Vervolgens wordt de man verzocht het programma AnyDesk te downloaden, waarmee de computer van de klant op afstand door de oplichter wordt overgenomen. De klant installeert op verzoek van de oplichter ook software van Coinbase en koopt voor bijna drieduizend euro aan cryptovaluta, die hij moet overmaken naar een opgegeven rekening.

Vervolgens vraagt de oplichter om vijfduizend euro aan contant geld die de klant in huis heeft bij een Geldmaat op zijn rekening te storten, om vervolgens voor dit bedrag ook cryptovaluta te kopen en over te maken naar de eerder opgegeven rekening. In totaal gaat het om een bedrag van 7800 euro aan cryptovaluta. Na beëindiging van het telefoongesprek komt de klant er achter dat hij is opgelicht, waarna hij de politie en de bank belt. Het geld is dan al opgenomen.

Brief

De klant vraagt de Rabobank om de schade te vergoeden, maar de bank weigert dit. Daarop stapt de klant naar het Kifid. Hij stelt dat hij niet in de fraude zou zijn getrapt als zijn vrouw niet een maand eerder de brief van de bank had ontvangen over de stortingen. Zij werd hierdoor in verband gebracht met criminele activiteiten. In het aan de brief voorafgaande telefoongesprek werd zijn vrouw gemeld dat het gesprek werd opgenomen en dat zij naar waarheid moest antwoorden.

Daarnaast stelt de klant dat hij en zijn vrouw buitenlandse studenten zijn en geen Nederlands spreken, geen Nederlandse kranten lezen en geen televisie kijken, zodat ze niet op de hoogte waren van waarschuwingen tegen deze vorm van oplichting. Verder is hij er niet mee bekend hoe overheidsorganisaties in Nederland werken, of het gebruikelijk is dat zij telefonisch contact opnemen in geval van identiteitsfraude en dan advies geven hoe het geld veilig gesteld kan worden.

Ook vindt de klant dat de betaling via cryptobeurs Coinbase reden had moeten zijn om de betalingen te blokkeren in afwachting van nader onderzoek en hem te vragen of hij wel voor zulke grote bedragen in korte tijd cryptomunten wenste te kopen. Het Kifid wijst de vordering echter af. Volgens het klachteninstituut heeft de klant de transacties zelf uitgevoerd. Daarnaast heeft hij "grof nalatig" gehandeld door een derde toegang tot zijn computer te geven en op verzoek van die persoon in te loggen op internetbankieren en transacties goed te keuren.

Het Kifid stelt ook dat de zorgplicht voor de bank niet zo ver gaat dat zij verplicht is om in het algemeen betalingstransacties te monitoren. Ook is zij niet verplicht onderzoek te doen naar de begunstigde van een betaling. "Het feit dat gebruik werd gemaakt van Coinbase is op zichzelf geen reden om de betalingsopdracht te weigeren, aan te houden of te controleren", aldus het klachteninstituut (pdf). Eind vorig jaar ontstond nog grote ophef over brieven die de Rabobank naar klanten stuurt om het opnemen van contant geld te beperken.