image

Rathenau Instituut: meer reflectie nodig op inrichting digitale omgeving

maandag 3 april 2023, 09:40 door Redactie, 13 reacties

Er is meer reflectie nodig op de inrichting van de digitale omgeving, waarbij er ook aandacht moet zijn voor de mechanismen die schadelijk online gedrag in de hand werken, zo stelt het Rathenau Instituut in een position paper voor de Tweede Kamer. De Tweede Kamercommissie voor Digitale Zaken heeft binnenkort een rondetafelgesprek over de impact van het intensief gebruik van digitale technologieën en middelen op het welzijn van mensen en de samenleving als geheel.

Het Rathenau Instituut doet vaak onderzoek naar digitalisering en de gevolgen hiervan. Volgens het instituut blijkt uit de onderzoeken dat er binnen de samenleving verschillende zorgen zijn over de digitalisering, onder andere over de veiligheid. Het gaat dan om zaken als privacy, phishing en identiteitsfraude. Ook zijn er zorgen over de gevolgen van de digitalisering voor de gezondheid en ontwikkeling van mensen, alsmede de impact op de hele maatschappij.

Volgens het instituut is er dan ook meer reflectie nodig op de inrichting van de digitale omgeving. "Welke visie hebben we bijvoorbeeld op de verhouding tussen leren op school en leren thuis? Hoe kijken we aan tegen kwaliteit van leven, samenzijn, leren en werken in een digitale wereld? Hoe gaan we om met botsende waarden en belangen?"

Daarbij is het belangrijk om aandacht te besteden aan de mechanismen die schadelijk online gedrag in de hand werken, laat het Rathenau Instituut verder weten. Dat noemt zaken zoals selectie, dataficatie, commodificatie, amplificatie, hyperconnectiviteit, openbaarheid, onmiddellijke beschikbaarheid, wanorde, afzondering en anonimiteit.

"Eenvoudig is het aanpakken van mechanismen niet. Opheffen van anonimiteit, bijvoorbeeld, zal helpen om online haat terug te dringen, maar beperkt ook ruimte voor klokkenluiders om misstanden aan te kaarten. Een maatregel kan dus wel helpen om een negatief effect te bestrijden, maar kan tegelijk een positief effect tenietdoen", zo stelt het instituut.

Dat voegt toe dat samenwerking tussen meerdere partijen nodig is om kennis op te bouwen en uit te wisselen. Tijdens het rondetafelgesprek met de Tweede Kamercommissie, dat op 13 april plaatsvindt, zullen verschillende hoogleraren over het onderwerp spreken, alsmede verschillende onderzoeksinstellingen, waaronder het Rathenau Instituut en het Trimbos Instituut. De informatie van de experts zou later voor het opstellen van beleid kunnen worden gebruikt.

Reacties (13)
03-04-2023, 09:46 door Anoniem
Mijn huidige telefoon is te oud: Android 7, kapotte apps, traag, batterij leeg in een halve dag, enzovoorts.
Nu heb ik dus eigenlijk een nieuwe telefoon nodig.

Ik zit er serieus over na te denken om als volgende telefoon een unsmart phone te nemen!
Maar waarschijnlijk ga ik toch voor eentje met custom OS voor privacy, met enkel de broodnodige apps geinstalleerd.
03-04-2023, 10:20 door Erik van Straten
Een aardig initiatief, maar ik mis dat digitalisering een wig drijft in de samenleving en dat de meeste "deskundigen" of "experts" een eenzijdige kijk op de zaken hebben, en vaak niet onafhankelijk zijn (o.a. omdat zij hebben bijgedragen aan digitalisering, zoals de ontwikkeling van "oplossingen" zoals IRMA).

Te vaak en te makkelijk weten techsolutionisten bijv. sociologen (ondeskundig op ICT-gebied) ervan te overtuigen "dat het toch kan, als je maar...".

Naar schatting 1/3 van de maatschappij kan dit niet, wil dit niet, of zou dit niet moeten willen omdat ze veel te eenvoudig slachtoffer worden (bankfraude of andere identiteitsfraude) en bijna niemand hen wil helpen, laat staan compenseren (bij vaak -voor hen- gigantische schade), los van dat het afschuwelijk is om afhankelijk te zijn van anderen voor voorheen doodnormale zaken.

Als we er geen doekjes om winden gaat het om discriminatie op basis van digitale vaardigheden.
03-04-2023, 10:27 door Anoniem
Hoe kijken we aan tegen kwaliteit van leven, samenzijn, leren en werken in een digitale wereld? Hoe gaan we om met botsende waarden en belangen?"
Je kunt wel tegen een muur aankijken , maar niet tegen kwaliteit van leven, samenzijn enz enz....
"hoe zien we '" is dus beter
Taalopmerking
03-04-2023, 11:03 door Anoniem
Digitalisering kan leiden tot een tweedeling in de samenleving en het is belangrijk om dit te erkennen. Het is mogelijk dat sommige experts een eenzijdige kijk hebben op de digitalisering en dat niet iedereen in staat is om digitaal goed mee te komen, waardoor zij kwetsbaar zijn voor fraude. Dit kan leiden tot discriminatie op basis van digitale vaardigheden. Bij het ontwikkelen van digitale systemen en beleid is het daarom essentieel om rekening te houden met de behoeften en kwetsbaarheden van deze groepen, om zo discriminatie te voorkomen en digitale inclusie te bevorderen.
03-04-2023, 11:21 door Anoniem
Door Erik van Straten: (..) Als we er geen doekjes om winden gaat het om discriminatie op basis van digitale vaardigheden.
Het wordt tijd dat daar een woord voor komt. Ik dacht aan "digitisme" (hoewel er ook al een firma - .com blijkt te bestaan met die naam).
Wanneer dat als een vorm van (onterechte) discriminatie erkend zou worden dan zou dat de exclusieve digitalisering, digitalisering die alle analoge wijzen onmogelijk maakt, een flinke spaak in het wiel kunnen steken - zeker richting de (Europese) staat.
03-04-2023, 11:48 door Anoniem
Door Erik van Straten: Een aardig initiatief, maar ik mis dat digitalisering een wig drijft in de samenleving en dat de meeste "deskundigen" of "experts" een eenzijdige kijk op de zaken hebben, en vaak niet onafhankelijk zijn (o.a. omdat zij hebben bijgedragen aan digitalisering, zoals de ontwikkeling van "oplossingen" zoals IRMA).

Te vaak en te makkelijk weten techsolutionisten bijv. sociologen (ondeskundig op ICT-gebied) ervan te overtuigen "dat het toch kan, als je maar...".

Naar schatting 1/3 van de maatschappij kan dit niet, wil dit niet, of zou dit niet moeten willen omdat ze veel te eenvoudig slachtoffer worden (bankfraude of andere identiteitsfraude) en bijna niemand hen wil helpen, laat staan compenseren (bij vaak -voor hen- gigantische schade), los van dat het afschuwelijk is om afhankelijk te zijn van anderen voor voorheen doodnormale zaken.

Als we er geen doekjes om winden gaat het om discriminatie op basis van digitale vaardigheden.
Komt volledig overeen met mijn weliswaar beperkte waarneming, namelijk
dat heel veel mensen afhankelijk zijn van een soort digitale mantelzorg.
03-04-2023, 12:22 door Anoniem
Door Erik van Straten: Een aardig initiatief, maar ik mis dat digitalisering een wig drijft in de samenleving en dat de meeste "deskundigen" of "experts" een eenzijdige kijk op de zaken hebben, en vaak niet onafhankelijk zijn (o.a. omdat zij hebben bijgedragen aan digitalisering, zoals de ontwikkeling van "oplossingen" zoals IRMA).

Te vaak en te makkelijk weten techsolutionisten bijv. sociologen (ondeskundig op ICT-gebied) ervan te overtuigen "dat het toch kan, als je maar...".

Naar schatting 1/3 van de maatschappij kan dit niet, wil dit niet, of zou dit niet moeten willen omdat ze veel te eenvoudig slachtoffer worden (bankfraude of andere identiteitsfraude) en bijna niemand hen wil helpen, laat staan compenseren (bij vaak -voor hen- gigantische schade), los van dat het afschuwelijk is om afhankelijk te zijn van anderen voor voorheen doodnormale zaken.

Als we er geen doekjes om winden gaat het om discriminatie op basis van digitale vaardigheden.
Deels mee eens. Veranderingen o.a. digitalisering moet je niet tegenhouden en initiatieven zoals IRMA omarmen. Echter het zijn geen totale oplossingen. De "oude" moet ook beschikbaar belijven. Niet een alles of niets strategie. Dat laatste is het probleem bij de overheid. Die zien alles zwart/wit of willen alles zwart/wit maken
03-04-2023, 12:50 door EersteEnigeEchte M.J. - EEEMJ - Bijgewerkt: 03-04-2023, 12:55
@Erik van Straten op 03-04-2023 om 10:20 uur: ik ben het met je eens.

Door Anoniem:
Door Erik van Straten: (..) Als we er geen doekjes om winden gaat het om discriminatie op basis van digitale vaardigheden.
Het wordt tijd dat daar een woord voor komt. Ik dacht aan "digitisme" (hoewel er ook al een firma - .com blijkt te bestaan met die naam).
Wanneer dat als een vorm van (onterechte) discriminatie erkend zou worden dan zou dat de exclusieve digitalisering, digitalisering die alle analoge wijzen onmogelijk maakt, een flinke spaak in het wiel kunnen steken - zeker richting de (Europese) staat.

Er bestaat al een uitdrukking "privacy-discriminatie", die door privacy-activist Michiel Jonker werd gebruikt in zijn rechtszaken over de discriminatie van reizigers die met privacy wilden blijven reizen in het OV. Analoog daaraan kun je de term "digi-discriminatie" introduceren, namelijk de discriminatie van mensen die geen gebruik van bepaalde digitale middelen willen of kunnen maken.

Het gaat dan niet om discriminatie op grond van (het ontbreken van) digitale vaardigheden, maar om discriminatie op grond van iemands persoonlijke keuze om bepaalde digitale systemen feitelijk niet te gebruiken - waarbij het ontbreken van vaardigheden niet altijd een reden hoeft te zijn. Er kan bijvoorbeeld ook sprake zijn van redenen zoals behoud van privacy, vermindering van frauderisico, voorzorgsmaatregel tegen systeemverslaving, e.d.

Het frame dat alleen mensen die "het niet kunnen of niet snappen" het recht zouden hebben om niet mee te doen met digitalisering, moet worden verworpen. Digitale systemen brengen hun eigen risico's en nadelen met zich mee. Mensen moeten vrij blijven, en dus persoonlijke keuzevrijheid houden, om zichzelf niet aan die risico's en nadelen bloot te stellen.

Die keuzevrijheid blijft alleen bestaan als zij wettelijk en in rechte beschermd wordt. Dat betekent dus ook dat die keuze in de rechtspraktijk moet worden beschermd - en dat is gezien de onwil van veel Nederlandse rechters om de wet te interpreteren zoals hij ooit bedoeld was, namelijk als bescherming voor burgers en niet als excuus voor machthebbers, een groot probleem. Het vereist dat de rechten van burgers in wetten heel expliciet worden beschermd, zodat rechters geen of bijna geen andere keuze meer hebben dan die wetten correct te interpreteren, ook al is dat niet volgens de wensen van de machthebbers die zij gewend zijn om te faciliteren ("rechter op schoot bij de bestuurder en het grootbedrijf").

M.J.
03-04-2023, 12:55 door Anoniem
Door Erik van Straten: Als we er geen doekjes om winden gaat het om discriminatie op basis van digitale vaardigheden.

Het inzicht er inmiddels. Nu nog structureel meer geld en goede leerkrachten. Vooral dat laatste is een heikel punt.

Digitale geletterdheid toegevoegd aan curriculum basis- en voortgezet onderwijs
maandag 7 november 2022, 09:47 door Redactie

https://www.security.nl/posting/773703/Digitale+geletterdheid+in+curriculum+basis-+en+voortgezet+onderwijs
03-04-2023, 14:00 door Anoniem
@Erik van Straaten en @ MJ,

Volledig met jullie eens.

Ik zie bovendien een extra risico. Namelijk die van complotdenkers.
- er zijn mensen die echt in complotten geloven. (En de scope creeps van de afgelopen jaren geven aanleiding voor dit geloof).
- er zijn ook mensen (en organisaties, statelijke actoren) die complot theorieën ontwikkelen en/of uitnutten om de samenleving te destabiliseren.

Hoe dan ook
Mensen moeten moeten aantoonbaar vrij zijn om wel/niet van de digitalisering gebruik te maken. Nogmaals: dus ook om niet van digitalisering gebruik te maken.
En dan klopt wat MJ aangeeft. Dat die keuze in de rechtspraktijk moet worden beschermd. Dit is nmm alleen te bereiken met flankerende wetgeving dat elke aanbieder ook op niet-digitale wijze kan worden benaderd en de diensten (ook verkopen) op niet-digitale wijze kan leveren. (Wel gezond boerenverstand blijven gebruiken; de aanbieder van internetbandbreedte richt zich op digitaal, dus dat mag dan ook digitaal)

FB
03-04-2023, 15:12 door Anoniem
Door Anoniem: Digitalisering kan leiden tot een tweedeling in de samenleving en het is belangrijk om dit te erkennen.

Er niet zo zeer sprake van een tweedeling, maar eerder van een steeds verdergaande versnippering.

Verdeling volwassen Nederlandse bevolking in zeven sociale klassen

Naar het SCP onderzoeksrapport 'Eigentijdse ongelijkheid'
--------------------------------------------------------------------------------
1. werkende bovenlaag 19,9% VVD, D66 en GroenLinks
2. jongere kansrijken 8,6% GroenLinks, D66
3. rentenierende bovenlaag 12,2% VVD, CDA en GroenLinks
4. werkende middengroep 24,9% VVD, willekeurige partij
5. laagopgeleide gepensioneerden 18,1% CDA, PvdA en 50Plus
6. onzekere werkenden 10,0% PVV, SP en GroenLinks
7. precariaat 6,3% PvdA, PVV en CDA
--------------------------------------------------------------------------------

https://www.security.nl/posting/788291/SCP%3A+digitalisering+niet+voor+iedereen+positieve+ontwikkeling


Lees over distinctietheorie van de Franse socioloog Pierre Bourdieu en bekijk de Atlas van afgehaakt Nederland (Ministerie BZK, 2021), van de electoraal geografen van Josse de Voogd en René Cuperus, om je licht op te steken.
Die atlas is tegenwoordig ook tot verplicht leesvoer verheven op de Politie Academie, en moet goede redenen.

https://www.kennisopenbaarbestuur.nl/documenten/rapporten/2021/12/17/atlas-van-afgehaakt-nederland


Dertigduizend leerlingen verlieten vorig jaar voortijdig hun mbo-opleiding, het hoogste aantal in tien jaar. Volgens Dijkgraaf raken ze vaker werkloos, maken ze meer gebruik van de zorg en is de kans groter dat ze in de criminaliteit te belanden.

https://www.nrc.nl/nieuws/2023/04/03/30-242-studenten-verlieten-vorig-studiejaar-voortijdig-hun-mbo-opleiding-hoogste-aantal-in-tien-jaar-tijd-a4161127
03-04-2023, 15:18 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Erik van Straten: Als we er geen doekjes om winden gaat het om discriminatie op basis van digitale vaardigheden.
Komt volledig overeen met mijn weliswaar beperkte waarneming, namelijk
dat heel veel mensen afhankelijk zijn van een soort digitale mantelzorg.

Hulpvaardige familie en vrienden - digitale mantelzorg - zijn vaak de slechtst mogelijke leraren, zo waarschuwt de Hanze.

https://www.security.nl/posting/762809#posting789042
03-04-2023, 15:30 door Erik van Straten - Bijgewerkt: 03-04-2023, 15:30
Door Anoniem:
Door Erik van Straten: Als we er geen doekjes om winden gaat het om discriminatie op basis van digitale vaardigheden.

Het inzicht er inmiddels.
Nee, dat is er niet. Vorige week heeft de Eerste Kamer nog de Wet Digitale Overheid aangenomen, DigiD wordt steeds verder verzwakt en ASAP vervangen door EWID.

Door Anoniem: Nu nog structureel meer geld en goede leerkrachten.
Totaal zinloos. We hebben geen idee hoe we mensen kunnen leren veilig te internetten, want het internet zelf is veel te onveilig, de complexiteit is te groot en we nemen geen fatsoenlijke beveiligingsmaatregelen omdat niemand ervoor wil betalen.

Bovendien pak je daarmee het probleem, dat een deel van de maatschappij -qua leeftijd vroeger of later- niet mee kan komen, niet aan. En dit helpt ook niet: https://nos.nl/artikel/2469965-hoogste-aantal-voortijdige-schoolverlaters-in-tien-jaar.

Zie bijv. wat ik recentelijk schreef in https://security.nl/posting/791590 m.b.t. DigiD.

En vandaag las ik https://www.security.nl/posting/791764/Kabinet+maakt+digitale+weerbaarheid+prioriteit+in+nationale+veiligheidsstrategie en keek op https://denkvooruit.nl/ (helaas niet linkyfied door de Redactie).

In https://www.denkvooruit.nl/risico/cybercriminaliteit lees ik onder meer:
Denk vooruit
• Klik nooit zomaar op een link. Check (https://veiliginternetten.nl/maakhetzeniettemakkelijk/) eerst het emailadres van de afzender.

Echter, in https://veiliginternetten.nl/maakhetzeniettemakkelijk/ staat helemaal niet hoe je "het emailadres van de afzender" kunt checken - en waarop dan. Sterker, in die pagina staat:
Weet je wat je moet checken?
(v) Check de URL (het adres) van een link door er met er met je muis op te gaan staan (niet klikken natuurlijk!). Kijk goed of je vreemde dingen (rare tekens, vreemde woorden) in de URL ziet staan.

(v) Check het e-mailadres van de afzender.
Tuurlijk.

En m.b.t dat eerste punt: als je géén "vreemde dingen (rare tekens, vreemde woorden) in de URL ziet staan", is het dan veilig? En als je wél "vreemde dingen (rare tekens, vreemde woorden) in de URL ziet staan", is het dan onveilig?

Zie bijv. (met een vreemd getal er in) https://www.security.nl/posting/779781, https://infosec.exchange/@nerdpr0f/110085797564089783 (goed punt!) of https://pbs.twimg.com/media/C-NPK7PWAAAJjU4?format=jpg&name=large.

Als ik doe of ik van niks weet, en wat wil leren en op zoek ga naar informatie, vind ik alleen maar flauwekul of zelfs misleidende informatie - waar niemand écht wat aan heeft, ongeacht hoe digitaalvaardig je bent.

Is dat wat die "goede leerkrachten" scholieren, en wellicht minder digitaal vaardige schoolverlaters, moeten gaan bijbrengen?
Reageren

Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.