Nederlandse gemeenten moeten weer langer wachten op regelgeving voor het online monitoren van burgers, zo heeft staatssecretaris Van Huffelen van Digitalisering in een brief aan de Tweede Kamer laten weten. De handreiking voor monitoring van sociale media door gemeenten is inmiddels meerdere keren uitgesteld en ook de laatstgenoemde periode, het eerste kwartaal van dit jaar, wordt niet gehaald. Het plan is dat de regels nu "voor de zomer" verschijnen.

Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen en NHL Stenden Hogeschool onderzoek bleek dat gemeenten nepaccounts gebruiken om burgers op social media te volgen. Via Facebook, Twitter en andere social media proberen de gemeenten om zicht op mogelijke ongeregeldheden te krijgen en fraude te bestrijden. Hierbij wordt soms ook de wet overtreden. Zo werkt bijna één op de zes van de ondervraagde gemeenten met nepaccounts. Alleen politie en inlichtingendiensten mogen deze methode onder strikte voorwaarden inzetten. Het monitoren door gemeenten zorgde voor de nodige kritiek.

In 2021 kondigde toenmalig minister Ollongren van Binnenlandse Zaken aan dat regels voor het AVG-proof monitoren van burgers op internet eind 2021 gereed zouden zijn. Begin 2022 bleek dat die regels er nog steeds niet waren, tot onvrede van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). De VNG hekelde het feit dat gemeenten nog altijd geen wettelijke basis voor online monitoring hebben. Vervolgens werd gesteld dat de handreiking in de tweede helft van vorig jaar zou verschijnen.

"Het streven was om voor het eind van vorig jaar het juridisch kader voor sociale media monitoring door gemeenten te verhelderen en een handreiking hieromtrent op te stellen voor gemeenten in het kader van de Openbare Orde en Veiligheid (OOV). Dat is helaas niet gelukt", aldus minister Yesilgöz van Justitie en Veiligheid begin dit jaar. "De onderzoekers hebben namelijk laten weten dat verbreding van de oorspronkelijke reikwijdte van de handreiking nodig is, zodat deze betere aansluiting zal vinden bij de behoefte in de gemeentelijke praktijk."

Eind december vorig jaar stelde staatssecretaris Van Huffelen van Digitalisering dat de regels naar verwachting in het eerste kwartaal van 2023 gereed zouden zijn. Nu blijkt dat ook dit niet gehaald gaat worden. "Doordat ik deze handreiking graag met privacy-, openbare orde- en veiligheidsexperts en burgemeesters wil bespreken om een breed gedragen document te krijgen, is dit nog niet gelukt. Ik streef ernaar om de handreiking in combinatie met het juridisch kader en de vragenlijst voor de zomer aan uw Kamer te kunnen toesturen", aldus de staatssecretaris.