Heb jij een interessante vraag op het snijvlak van privacy, cybersecurity en recht? Stuur je vraag naar juridischevraag@security.nl. Elke week geeft ict-jurist Arnoud Engelfriet in deze rubriek antwoord.
Juridische vraag: Twitter houdt zich niet langer aan een vrijwillige Europese gedragscode voor internetplatforms, maakte Eurocommissaris Thierry Breton (Industrie) recent bekend. "Maar je verplichtingen blijven" aldus Breton. Wat natuurlijk de vraag oproept: hoezo, als dit een vrijwillige gedragscode is waarom zou Twitter dan tot iets verplicht zijn?
Antwoord: De Gedragscode Desinformatie is in 2018 opgesteld in reactie op het Cambridge Analytica-schandaal en de Russische inmenging in Amerikaanse verkiezingen. In 2022 werden de regels fors aangescherpt. Heel kort:
Signatories committed to take action in several domains, such as; demonetising the dissemination of disinformation; ensuring the transparency of political advertising; empowering users; enhancing the cooperation with fact-checkers; and providing researchers with better access to data.
Twitter, toch geen onbelangrijk medium in deze space, heeft nooit zijn uiterste best gedaan om aan alle aanbevelingen te voldoen. Laten we proberen dat positief te zien: natuurlijk staat zo'n gedragscode op gespannen voet met de informatievrijheid. Het vrijwillige karakter daarvan maakt dat de grenzen onduidelijk zijn en dat een bedrijf dan geneigd kan zijn eerder te veel dan te weinig informatie weg te halen.
Vanaf augustus dit jaar treedt weer een stukje van de Digital Services Act in werking. De zeer grote online platforms - waaronder Twitter - krijgen dan Afdeling 5 van de DSA in hun nek: "Aanvullende verplichtingen voor aanbieders van zeer grote onlineplatforms en van zeer grote onlinezoekmachines om systeemrisico’s te beheersen". Meer specifiek moeten zij een systeemrisicoanalyse doen, waarbij de verspreiding van desinformatie telt als zo'n systeemrisico.
Oftewel: ga maar eens na hoe bij jullie de veenbrand van desinformatie los kan gaan, en doe een voorstel hoe je dat concreet en effectief aan banden gaat leggen. De Commissie ziet het rapport graag zo snel mogelijk tegemoet, kan je aanbevelingen juridisch bindend verklaren en als dat nodig is boetes tot 6% van de wereldwijde jaaromzet opleggen of de dienst laten sluiten.
Van die boetes zegt iedereen steeds: daar zijn ze niet van onder de indruk. Wellicht, hoewel aandeelhouders het écht niet leuk vinden als er 6% van 1.2 miljard (omzet Twitter 2022) naar de EU gaat in plaats van naar hen als dividend, dus de eerste securities fraud advocaten lopen zich al warm. Los daarvan: een dwangsom, verscherpt toezicht en uiteindelijk zelfs een verbod tot aanbieden van de dienst is zeker ook mogelijk. Dat kost adverteerders, en dat is natuurlijk ook niet fijn.
Dan gebruik ik toch een vpn, denkt u misschien. Terecht punt: hoe blokkeer je een dienst die wereldwijd wordt aangeboden. Daar zijn geen eenvoudige manieren voor, maar ik denk dat je een heel eind komt als je Europese bedrijven verbiedt te adverteren op de dienst (met als argument dat die dienst verboden is). Dan is zou je denken de lol er wel af om de dienst in de EU aan te bieden.
Een blokkade bij internetproviders zou nog een stap verder zijn, maar dat zie ik niet snel gebeuren. Maar dat is ook niet het punt van zo'n verbod. Het gaat er niet om te verhinderen dat iedere internetter, hoe slim ook, bij deze dienst kan komen. Het doel is het aanbieden van de dienst economisch onaantrekkelijk te maken. Als 80% van de Europese burgers ermee stopt, of 80% van de adverteerders er niets meer van wil weten, dan zullen in Brussel de flessen mousserende wijn (er zijn ook Duitsers bij betrokken immers) ongetwijfeld opengaan.
Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.
Deze posting is gelocked. Reageren is niet meer mogelijk.