De VVD wil dat de douane stopt met het gebruik van douanescanners van de Chinese fabrikant Nuctech. Volgens de partij vormt de apparatuur een risico voor de Nederlandse economische en nationale veiligheid. Afgelopen september liet demissionair staatssecretaris De Vries van Financiën weten dat de douane de Nuctech-scanners mag blijven gebruiken.

De Belgische Raad van State oordeelde vorig jaar juni dat er veiligheidsrisico’s kleven aan het gebruik van de Chinese apparatuur en de fabrikant bij aanbestedingen mag worden geweerd. De Belgische douane blijft met de scanners werken, maar die zijn wel van alle netwerken losgekoppeld. Uit onderzoek van TNO blijkt echter dat de Nederlandse nationale veiligheid op dit moment niet in gevaar komt als de vertrouwelijkheid, integriteit of beschikbaarheid van scan- en detectieprocessen van de Douane worden aangetast.

"Dit komt onder meer omdat de scan- en detectiesystemen zelf geen gegevens bevatten die omwille van de nationale veiligheid vertrouwelijk moeten blijven. Doordat de centrale scan- en detectie netwerken gescheiden zijn van het netwerk in gebruik bij Douane kunnen scanners niet als opstap gebruikt worden om bij andere gegevens te komen", zo stelde de staatssecretaris. Daarnaast worden de scanners ingezet voor het controleren van goederen die niet direct een relatie met de nationale veiligheid hebben.

De afgelopen jaren zijn er meerdere keren Kamervragen over de Nuctech-scanners gesteld. Afgelopen weekend kwamen Ad Melkert, Koen Gijsbers en Joris Voorhoeve met een opinie voor de Volkskrant waarin ze schrijven dat Nuctech uit aanbestedingen voor douanescanners moet worden gesloten. "Het is hoog tijd dat de Tweede Kamer na goede vragen vanuit verschillende fracties doorbijt. De feiten zijn overweldigend. Zo is Nuctech onder Chinese wetgeving verplicht om de belangen van de regering en de inlichtingendiensten te ondersteunen", zo stellen de drie.

De opinie was reden voor de VVD om Kamervragen te stellen. "Eerder heeft u aangegeven de risico’s en dreigingen die uit kunnen gaan van landen met een offensief cyberprogramma, zoals China, wel degelijk te zien; hoe verhoudt dit inzicht zich tot het besluit om door te gaan met de Nederlandse inzet van Nuctech douanescanningsapparatuur?", vragen VVD-Kamerleden Michon-Derkzen, Brekelmans en Van Eijk-Nagel.

De Kamerleden willen ook van De Vries weten hoe ze de conclusie van het TNO-onderzoek beoordeelt dat de nationale veiligheid op dit moment niet in gevaar komt 'in het licht van recente bevindingen van onze inlichtingen- en veiligheidsdiensten dat China de grootste bedreiging vormt voor de economische veiligheid en in zekere mate ook de nationale veiligheid van Nederland'.

"Gelet op de evidente veiligheidsrisico’s en eerdere bevindingen en adviezen van cyberexperts, de AIVD en de NCTV met betrekking tot de inzet van Nuctech douanescanningsapparatuur, bent u het met de VVD eens dat het gebruik van Nuctech-scanners een risico vormt voor de Nederlandse economische en nationale veiligheid en derhalve dient te worden heroverwogen?", vragen de VVD'ers als laatste. De staatssecretaris heeft drie weken om met een reactie te komen.