Privacyorganisatie Noyb heeft Meta een 'cease and desist' brief gestuurd dat het moet stoppen met het plan om vanaf 27 mei gegevens van Europese Facebook- en Instagram-gebruikers te gaan gebruiken voor het trainen van AI. Als het techbedrijf hier geen gehoor aan geeft dreigt de privacyorganisatie met een rechtszaak. "Meta loopt mogelijk gigantische juridische risico's, alleen omdat het vertrouwt op een "opt-out" in plaats van een "opt-in" systeem voor het trainen van AI", aldus noyb.

Meta zegt zich op een 'gerechtvaardigd belang' te baseren voor het verwerken van de gegevens. "In plaats van gebruikers te laten kiezen tussen "Ja" of "Nee" claimt Meta dat het een 'gerechtvaardigd belang' heeft om hun data voor AI-training te gebruiken. Dit laat gebruikers alleen met het recht om bezwaar te maken (opt-out) onder Artikel 21 van de AVG. Maar Meta beperkt zelfs dit (wettelijk) recht door te zeggen dat het alleen van toepassing is als mensen voor een opt-out kiezen voordat de training begint", gaat de privacyorganisatie verder.

Noyb denkt ook dat Meta niet aan andere AVG-rechten zal kunnen voldoen, zoals het recht om vergeten te worden, het recht om incorrecte data te corrigeren of het recht om gebruikers toegang tot hun data in AI-systemen te geven. "Het Europese Hof van Justitie heeft al bepaald dat Meta geen 'gerechtvaardigd belang' kan claimen met gerichte advertenties voor gebruikers. Hoe kan het dan een 'gerechtvaardigd belang' hebben om alle data voor AI-training op te zuigen? Hoewel de 'gerechtvaardigd belang' beoordeling altijd een test van meerdere factoren is, lijken alle factoren voor Meta de verkeerde kant op te wijzen. Meta zegt gewoon dat het belang om geld te verdienen belangrijker is dan de rechten van gebruikers", stelt privacyactivist en noyb-oprichter Max Schrems.

Volgens de privacyorganisatie is de oplossing eenvoudig, namelijk het vragen van toestemming aan gebruikers om hun data te mogen gebruiken. Noyb merkt op dat het onder nieuwe Europese regelgeving is aangewezen als een gekwalificeerde entiteit en zo een rechtszaak kan starten om Meta uiteindelijk te sommeren te stoppen. Daarnaast kan noyb ook een massaclaim starten om zo geleden schade vergoed te krijgen. Dit zou Meta miljarden euro's kunnen kosten.

Eerder dreigde ook al een Duitse consumentenorganisatie met juridische stappen. De Autoriteit Persoonsgegevens en de Belgische en Franse privacytoezichthouders riepen gebruikers op om tijdig bezwaar te maken. Ook zorgde Meta's aankondiging voor vragen in de Tweede Kamer. De Consumentenbond stelde dat Meta gebruikers expliciet om toestemming zou moeten vragen voor het gebruik van hun gegevens. Geven gebruikers geen toestemming, dan zouden de gegevens niet gebruikt mogen worden.