Heb jij een interessante vraag op het snijvlak van privacy, cybersecurity en recht? Stuur je vraag naar juridischevraag@security.nl. Elke week geeft ict-jurist Arnoud Engelfriet in deze rubriek antwoord.

Juridische vraag: Regelmatig wordt bericht over SMSjes of telefoongesprekken afkomstig van criminelen die gebruik maken van gespoofte telefoonnummers en zo hun geloofwaardigheid te vergroten. Denk aan nummers van banken of de overheid. Zijn telecombedrijven aansprakelijk wanneer zij dergelijke vormen van spoofing toestaan, en maakt het dan nog uit hoe actief zij daarop toezien?

Antwoord: Helaas komt het steeds vaker voor dat oplichters ("phishers", in het jargon) gebruik maken van gespoofte telefoonnummers. In februari werd bijvoorbeeld bericht dat de politie samen met de Nederlandse grootbanken een onderzoek is gestart naar het spoofen van telefoonnummers van banken door oplichters. Ik heb nog geen resultaten gelezen, maar het laat de urgentie van het probleem zien. Wanneer een slachtoffer het werkelijke nummer van een bank als beller ziet, zal hij eerder het verhaal geloven natuurlijk.

Het doet raar aan dat een beller andermans telefoonnummer kan meesturen. Deze situatie bestaat echter al heel lang. Er zijn namelijk legale toepassingen, zoals wanneer een bedrijf bij alle uitgaande telefoontjes het centrale nummer meestuurt. Dan komen terugbellende klanten niet bij een specifieke medewerker terecht maar altijd bij de telefoniste.

Raar is wel dat daarbij in de praktijk geen enkele beperking wordt gehanteerd, zoals dat het ingestelde nummer ergens aan jouw bedrijf gekoppeld moet zijn in de administratie van de telecomprovider. Ik weet niet waarom dat niet gebeurt.

Aansprakelijk voor problemen als gevolg van zo'n nepnummer is een telecomprovider niet. In de wet staat immers dat partijen die toegang geven tot communicatienetwerken niet aansprakelijk zijn voor de doorgegeven informatie (art. 6:196c lid 1 BW), en dat geldt dus ook voor telefonieproviders. Onder "informatie" valt ook metadata zoals het nummer van de afzender/beller.

Ik begrijp dat de ACM (de toezichthouder in deze sector) al sinds 2018 bezig is met telecomproviders samen te werken hier wat aan te doen. Ik kan geen specifieke wettelijke regels of beleidsregels vinden waar dit onder zou vallen.

Arnoud Engelfriet is Ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als partner bij juridisch adviesbureau ICTRecht. Zijn site Ius mentis is één van de meest uitgebreide sites van Nederland over internetrecht, techniek en intellectueel eigendom. Hij schreef twee boeken, De wet op internet en Security: Deskundig en praktisch juridisch advies.