Er zitten voor gemeenten grote verschillen tussen het omgaan met fysieke en digitale veiligheid, zo laat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) weten op basis van gesprekken tussen verschillende burgemeesters. Waar het in fysieke wereld bijvoorbeeld mogelijk is om een gebiedsverbod op te leggen, is dat online een stuk lastiger.

De VNG organiseert bestuurlijke gesprekken rondom het thema digitale veiligheid. Tijdens de gesprekken kunnen burgemeesters met elkaar "sparren en van elkaar leren". Zo komen er verschillende onderwerpen aan bod, zoals het vergroten van bewustwording voor het thema digitale veiligheid binnen de hele gemeente, hoe om te gaan met een beveiligingsincident, hoeveel geld er voor cybersecurity wordt uitgetrokken en welke digitale veiligheidseisen aan leveranciers worden gesteld.

"Uit de eerste gesprekken bleek dat de structuren in het fysieke veiligheidsdomein lang niet altijd aansluiten bij de uitdagingen die gemeenten tegen komen in het digitale domein. Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om bestuurlijke interventies te plegen bij online aangejaagde ordeverstoringen, zoals een last onder dwangsom oftewel een online gebiedsverbod", zo laat de VNG weten.

Vorig jaar besloot de burgemeester van Utrecht een 17-jarige jongen die ervan wordt verdacht dat hij op sociale media opriep tot rellen in Utrecht een online gebiedsverbod op te leggen. De jongen mag geen online uitlatingen meer doen die zouden kunnen leiden tot wanordelijkheden in de stad, zoals oproepen om de openbare orde te verstoren. Als hij dit toch doet moet hij een dwangsom van 2500 euro betalen.

De VNG stelt dat de juridische mogelijkheden voor gemeentelijke interventies bij online ordeverstoringen momenteel op landelijk niveau worden verkend. "En waar er in het fysieke domein al structuren bestaan om in gevallen van crisis te kunnen escaleren, is het de vraag of er in het digitale veiligheidsdomeinen niet ook van zulke crisisstructuren moeten komen", aldus de vereniging. Later dit jaar zullen er nieuwe gesprekken tussen burgemeesters over het onderwerp plaatsvinden.

Vanuit de Agenda Digitale Veiligheid ondersteunt de VNG gemeenten bij de digitalisering. Deze agenda moet bijdragen aan meer bestuurlijke bewustwording. Het doel is om gemeenten te helpen bij het voorkomen, bestrijden en oplossen van cybercriminaliteit en cyberincidenten.