Meerdere partijen in de Tweede Kamer willen opheldering van het kabinet over het opvragen van gegevens van demonstranten door de politie. Vorige week werd bekend dat de politie gebruikmaakt van de Basisregistratie Personen (BRP) om gegevens over demonstranten en hun familie op te vragen. De BRP bevat persoonsgegevens van alle inwoners van Nederland.

Sinds vorig jaar kunnen burgers zien welke organisaties hun gegevens uit de Basisregistratie Personen hebben opgevraagd en waarom. Onderzoeksplatform Investico kreeg met medewerking van activisten inzage in 67 van deze overzichten. Volgens het onderzoeksplatform worden gegevens van deze personen voordat ze meedoen aan demonstraties alleen opgevraagd bij bijvoorbeeld een fietsboete of als ze zelf aangifte doen. Na deelname aan demonstratie steeg dit enorm. Ook blijkt dat gegevens van familieleden van nooit veroordeelde demonstranten worden opgezocht.

De politie liet in een reactie weten dat het doel van de gegevensverzameling ‘zeer algemeen’ wordt vastgelegd, bijvoorbeeld voor het handhaven van de rechtsorde. Er is geen specifiek beleid voor het opvragen van persoonsgegevens van demonstranten. Verder stelt de politie dat gegevens van familieleden worden opgevraagd als de demonstranten eerder bijvoorbeeld schuldig waren aan ernstige openbare ordeverstoringen.

Zowel GroenLinks als de Partij voor de Dieren willen nu opheldering van minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken en minister Yesilgöz van Justitie en Veiligheid. "Wat is de precieze aanleiding voor de politie om deze data te verzamelen? Is in alle gevallen waarin deze data wordt opgevraagd een reële dreiging die deze handelwijze rechtvaardigt?", wil GroenLinks-Kamerlid Ellemeet weten.

De ministers moeten ook duidelijk maken of de Autoriteit Persoonsgegevens gevraagd is of en in hoeverre deze handelwijze in overeenstemming is met de privacyregelgeving. "Zo ja, wat vindt de Autoriteit Persoonsgegevens hiervan? Zo nee, waarom niet en bent u bereid om alsnog een oordeel van de Autoriteit Persoonsgegevens te vragen?", vraagt Ellemeet verder.

Bruins Slot en Yesilgöz moeten ook laten weten wat ze vinden van de opvatting van de Rotterdamse hoogleraar Digital Surveillance Schuilenburg dat met het oog op de demonstratievrijheid juist terughoudendheid van de politie geboden is. "Bent u het met de Leidse hoogleraar Privacy en Cybercrime Schermer eens dat door deze ‘datahonger’ van de politie het recht op betoging in het geding is?", is een volgende vraag van het GroenLinks-Kamerlid.

Ellemeet wil dat de Autoriteit Persoonsgegevens nu een onderzoek start en de politie tot die tijd geen data meer van onverdachte burgers verzamelt. PvdD-Kamerleden Teunissen en Wassenberg doen een zelfde oproep. "Bent u de bereid de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) te vragen een oordeel te vellen over de handelwijze van de politie? Zo nee, waarom niet? Zo ja, bent u bereid de praktijk tot die tijd op te schorten?"

Teunissen en Wassenberg willen ook weten waarom de politie persoonsgegevens opvraagt van demonstranten die nog nooit zijn gearresteerd en hun familieleden. "Is dit toegestaan? Vindt u dit wenselijk? Bent u bereid deze praktijk direct te stoppen? Zo nee, waarom niet?", zo vragen ze. De ministers hebben drie weken om met antwoorden te komen.