image

Waarom is een verbod op het dragen van camerabrillen nodig? Daar zijn toch al wetten voor?

woensdag 17 september 2025, 12:42 door Arnoud Engelfriet, 14 reacties

Heb jij een interessante vraag op het snijvlak van privacy, cybersecurity en recht? Stuur je vraag naar juridischevraag@security.nl. Elke week geeft ict-jurist Arnoud Engelfriet in deze rubriek antwoord.

Juridische vraag: Vorige week las ik dat muziekpodium TivoliVredenburg in Utrecht een bezoeker met een camerabril de toegang heeft geweigerd. Inmiddels is er ook een verbod op het dragen van camerabrillen door Tivoli ingevoerd. Maar geheim cameratoezicht was toch al verboden in Nederland, waarom is dit dan nodig?

Antwoord: Eerste hadden we de man die in Rotterdam betrapt werd met een camerabril bij een festival en nu dus een Utrechter in uitgaansgelegenheid TivoliVredenburg. Logisch dat organisaties hier over nadenken en met huisregels komen.

De strafwet verbiedt inderdaad stiekem filmen, in twee smaken:

1) Aan de openbare weg is filmen van mensen verboden met een vast aangebrachte camera. Een camera in je hand houden, of zelfs eentje die vast zit aan je auto, is dus niet automatisch strafbaar, art. 441b Strafrecht.

2) In besloten ruimtes, waaronder festivals en uitgaansgelegenheden, is alle filmen van mensen strafbaar tenzij duidelijk gemeld, art. 139f.

Punt hierbij is wel dat je pas strafbaar bent als je de beelden máákt. Een camera in je tas hebben zitten op een festival is natuurlijk nog lang niet hetzelfde als het filmen van mensen. Het simpele antwoord is dan ook dat die huisregel er is zodat men preventief kan optreden, nog voordat de camera aan gaat.

Een iets lastiger bijkomende vraag is wat de organisatie mag doen als iemand toch die beelden maakt. Eruit zetten, tuurlijk. Aanhouden op heterdaad en de politie bellen, ook mogelijk (139f is een misdrijf).

Maar de beelden wissen, zoals in Rotterdam gebeurde? Daar weet ik even geen optie voor in de wet. Sterker nog: ik zou dringend adviseren die beelden te laten staan, zodat de politie zelf ook kan zien dat het misdrijf begaan is. Anders is "ik heb niets gefilmd" een wel héél makkelijk excuus achteraf.

Arnoud Engelfriet is ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als chief knowledge officer bij juridisch adviesbureau ICTRecht en blogt dagelijks over internetrecht. Hij schreef onder meer de boeken ICT&Recht en AI&Algorithms, en verzorgt de opleiding tot Certified Cybersecurity Compliance Officer.

Reacties (14)
17-09-2025, 13:27 door Hans van der Made
Stiekem gefilmde beelden kunnen direct gepubliceerd worden op het internet, en verder verspreid binnen de "doelgroep". Die beelden zijn dan nooit meer te verwijderen. Het is terecht dat bezoekers niet aan dat risico blootgesteld willen worden op hun avondje uit. Er is simpelweg niks meer aan te doen, achteraf.

Een vuurwapen op iemand gericht houden ("Maar ik schiet toch niet?") vinden we ook een onacceptabel risico. Niet zo vreemd als we dat met camerabrillen ook niet wilen bij concerten en festivals.
17-09-2025, 15:01 door Anoniem
Ik denk dat de journalisten een uitzondering hebben op deze regel?
17-09-2025, 16:33 door Anoniem
Door Hans van der Made: Stiekem gefilmde beelden kunnen direct gepubliceerd worden op het internet, en verder verspreid binnen de "doelgroep". Die beelden zijn dan nooit meer te verwijderen. Het is terecht dat bezoekers niet aan dat risico blootgesteld willen worden op hun avondje uit. Er is simpelweg niks meer aan te doen, achteraf.

Een vuurwapen op iemand gericht houden ("Maar ik schiet toch niet?") vinden we ook een onacceptabel risico. Niet zo vreemd als we dat met camerabrillen ook niet wilen bij concerten en festivals.

Moeten er dan niet eindelijk eens duidelijke regels komen en gehandhaafd worden die uitleggen waar er allemaal wel en niet gefilmd mag worden. En die regels dan ook van toepassing maken op de overheid zelf. Geen uitzonderingen.


Nu is het een camerabril.
Maar er zijn ook telefoons, deurbellen met camera, camera's in de publieke ruimte, of aan de buitengevels van bedrijven.


We worden ongemakkelijk bij het idee dat je met zo'n bril opgenomen kan worden, maar al dat andere is wel OK?
Zijn we er ondertussen aan gewend.
Of moet het maar, omdat ... dat wil.


Gelijke monniken, gelijke kappen zou ik zeggen.
Een wet voor iedereen (zodat niemand onder bruggen slaapt of brood steelt)
17-09-2025, 17:58 door Anoniem
Door Hans van der Made: Stiekem gefilmde beelden kunnen direct gepubliceerd worden op het internet, en verder verspreid binnen de "doelgroep". Die beelden zijn dan nooit meer te verwijderen. Het is terecht dat bezoekers niet aan dat risico blootgesteld willen worden op hun avondje uit. Er is simpelweg niks meer aan te doen, achteraf.

Een vuurwapen op iemand gericht houden ("Maar ik schiet toch niet?") vinden we ook een onacceptabel risico. Niet zo vreemd als we dat met camerabrillen ook niet wilen bij concerten en festivals.

Met de ontwikkelking van AI drone-technologie is het inderdaad onwenselijk te filmen en met hele korte vertraging te kunnen streamen.

Er zouden maar drones in Nederland rondvliegen, die even politiek onwelgevalligen gericht uitschakelen. Het is geen SF filmscenario om lekker bij weg te zwijmelen in de bioscoop.

Je vergelijking met het richten van een vuurwapen op iemand, vind ik dan ook zeer terecht.
18-09-2025, 08:54 door DanteVortex
Het is een beetje dubbel op.

Wat is het verschil met een camera bril, die duidelijk zichtbaar is en een smartphone die ook duidelijk zichtbaar is?
Is beide dan "stiekem filmen" of beide "gewoon filmen"?

Want als ik naar een optreden ga, zie je honderden smartphones in de lucht gehouden worden. Niemand heeft daar problemen mee. Maar als je die smartphone dus aan je bril vastzet, wordt je dus de toegang geheel geweigerd?
18-09-2025, 09:58 door Anoniem
Door DanteVortex: Het is een beetje dubbel op.

Wat is het verschil met een camera bril, die duidelijk zichtbaar is en een smartphone die ook duidelijk zichtbaar is?
Is beide dan "stiekem filmen" of beide "gewoon filmen"?

Want als ik naar een optreden ga, zie je honderden smartphones in de lucht gehouden worden. Niemand heeft daar problemen mee. Maar als je die smartphone dus aan je bril vastzet, wordt je dus de toegang geheel geweigerd?

Ik sluit me hierbij aan. Hoe ga je dit in hemelsnaam handhaven? Bijna iedereen op een festival filmt wel iets met zijn telefoon en iedereen die naar een festival gaat weet dat er mensen zijn die dingen filmen. De kans lijkt mij klein dat ze aan iedereen die op beeld komt te staan duidelijk maken "Ik ben aan het filmen, dat je het weet". Gaan ze iedereen die op een festival filmt (zonder de mensen voor de camera eerst gevraagd te hebben om toestemming) er 1 voor 1 uit gooien?

Dit is echt niet te handhaven.
18-09-2025, 13:06 door Anoniem
Door DanteVortex: Het is een beetje dubbel op.

Wat is het verschil met een camera bril, die duidelijk zichtbaar is en een smartphone die ook duidelijk zichtbaar is?
Is beide dan "stiekem filmen" of beide "gewoon filmen"?

Want als ik naar een optreden ga, zie je honderden smartphones in de lucht gehouden worden. Niemand heeft daar problemen mee. Maar als je die smartphone dus aan je bril vastzet, wordt je dus de toegang geheel geweigerd?

Komt de afkeer van deze brillen niet om wat aan electronica in een bril gestopt kan worden, nu en in de toekomst?

Als je met iemand praat, kijk je hem aan. Dat is de mentale kick van de smartbrildrager, het intimiderende effect wat er van uitgaat.

Bril als opname device valt minder op dan een telefoon. Was vroeger ook al het geval, telefooncontrole om het maken van bootlegs tegen te gaan, ook in bioscopen. Hoor en lees je nu niets meer over.
18-09-2025, 14:40 door Anoniem
Door Anoniem: Ik denk dat de journalisten een uitzondering hebben op deze regel?

Ik denk van niet. Er is een grondwettelijk recht op vrije nieuwsgaring, maar journalisten hebben niet meer rechten om beelden te mogen maken dan andere burgers. Ze claimen het vaak wel
18-09-2025, 22:36 door Anoniem
Waarom? Omdat er verkiezingen aan komen en nu is het makkelijk scoren bij vrouwen om symbool en politiek bij elkaar te voegen.
Gisteren, 09:13 door Anoniem
Door Anoniem: Ik denk dat de journalisten een uitzondering hebben op deze regel?
Nou nee, niet zonder meer.
Want op dat moment zijn er minimaal 20 miljoen journalisten in NL.
Gisteren, 12:04 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem: Ik denk dat de journalisten een uitzondering hebben op deze regel?

Ik denk van niet. Er is een grondwettelijk recht op vrije nieuwsgaring, maar journalisten hebben niet meer rechten om beelden te mogen maken dan andere burgers. Ze claimen het vaak wel

Volgens de wet wel.

https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-32761-132.html

Beetje naar beneden scrollen naar punt 7
Vandaag, 01:33 door Erik van Straten
Door Hans van der Made
Welkom op security.nl! Mijn onderbuik is ook fel tegen camerabrillen, echter.

Door Hans van der Made: Stiekem gefilmde beelden kunnen direct gepubliceerd worden op het internet, en verder verspreid binnen de "doelgroep".
Klopt, maar er ontstaat pas een probleem als mensen ondervinden of vermoeden dat opgenomen beelden "onterecht" in hun nadeel (kunnen) worden gebruikt. Andere aspecten zijn welk deel van de gefilmde mensen dit bezwaarlijk vindt, in welke mate, maar ook hoe anderen kunnen denken over die beelden, vaak binnen een geheel andere context (hoe derden met beelden "aan de haal kunnen gaan"). Hierbij lijkt psychologie een grote rol te spelen (nee ik ben óók geen expert op dát gebied).

De aanleiding voor de verontwaardiging lijkt de pervert die met zo'n bril dames op de WC filmde door onder deuren door te kijken (Arnoud's tweede link: https://www.rtl.nl/nieuws/binnenland/artikel/5526092/man-filmde-vrouwen-op-toiletten-festival-rotterdam-met-bril). Ook zonder camera keuren we dat af. Want, hoewel iedereen naakt geboren is en nagenoeg iedereen naar de WC gaat om te plassen en te poepen, hebben mensen zich aangeleerd dat dit "privé" is en we ons voor eventuele beelden daarvan (ook naakt- of seksbeelden) diep moeten schamen.

Dat een man met een camerabril een uitgaansgelegenheid betreedt, wil nog niet zeggen dat die man van plan is om "pikante beelden" op damestoiletten te maken. Het verbod lijkt dus vooral bedoeld omdat we meer en/of grotere risico's (niet alleen voor onszelf) zien dan dat filmbeelden in (tevens) in ons eigen belang worden gemaakt - zoals opgenomen middels beveiligingscamera's. Als het momenteel nog niet kan, dan duurt het niet lang meer voordat een elders gefilmd hoofd middels AI op de plee kan worden aanschouwd.

Een m.i. mooi voorbeeld is het filmpje van de feestende Finse premier Sanne Marin, zie https://www.demorgen.be/snelnieuws/na-de-heisa-rond-gelekte-feestvideo-finse-premier-sanna-marin-legt-negatieve-drugstest-af~b7cce3d10/: niet zozeer de beelden zelf, maar de beeldvorming, verwachtingspatronen (bij een deel van de burgers) en toegevoegde roddels zijn het probleem.

Nog een voorbeeld: tijdens een vakgroep-BBQ (meer dan 20 jaar geleden) aan de waterkant van de Delftse Hout waren foto's gemaakt, o.a. van de prof (op de TU altijd strak in het pak) in een klein zwembroekje. Eén van de (nogal extraverte) studentes vond het grappig om juist díe foto op het prikbord in de (openbare) gang te op te hangen, tot ongenoegen van de (m.i. zeer goede) prof en mogelijk grotere ergernis van de meeste voorbijgangers die hem "zo zagen op de zaak". Ik vermoed dat er geen wet bestaat die het ophangen van zo'n foto op een dergelijke plaats verbiedt.

Door Hans van der Made: Die beelden zijn dan nooit meer te verwijderen. Het is terecht dat bezoekers niet aan dat risico blootgesteld willen worden op hun avondje uit. Er is simpelweg niks meer aan te doen, achteraf.
Maar waarom geldt dat dan niet voor álle digitaal vastgelegde beelden, inclusief die gemaakt met smartphones of beveiligingscamera's?

Door Hans van der Made: Een vuurwapen op iemand gericht houden ("Maar ik schiet toch niet?") vinden we ook een onacceptabel risico. Niet zo vreemd als we dat met camerabrillen ook niet wilen bij concerten en festivals.
Dat vind ik een slechte vergelijking. Ik ken namelijk niemand die ook maar één voordeel ziet bij een op henzelf gericht vuurwapen, terwijl ik zat mensen ken die niet genoeg gefilmd/gefotografeerd kunnen worden.

De term "risico" is wél spot-on. Net zoals bij datalekken zuigt onze wetgeving omdat de opstellers niks hadden/hebben met risico's, maar zich (m.i. onmenselijk) beperkten tot "aantoonbaar geleden schade".

Zie ook https://security.nl/posting/676816 onder topic "privacy = 1/(misbruik risico)".

Oftewel, m.i. zijn onze huidige wetten grotendeels ongeschikt voor het digitale tijdperk; we lopen hopeloos achter. Zie ook de uitzichtloosheid in https://www.security.nl/posting/905376/Kabinet+ziet+auteursrecht+op+uiterlijk+en+stem+tegen+deepfakes+niet+zitten. Van wie zijn identificerende en/of persoonsgegevens (waaronder beelden)? Hoeveel "AI" is acceptabel?

Zie ook https://tweakers.net/reviews/10340/data-is-niets-de-juridische-status-van-digitale-diensten.html?showReaction=17772130#r_17772130 (als je nog cookies moet accepteren moet je die link nogmaals openen om de bedoelde reactie te zien) waarin ik verwijs naar https://nos.nl/artikel/2438947-kritiek-op-body-positivity-campagne-prothese-weggewerkt (zie het plaatje onder "Green-Lord plaatste twee maanden geleden onderstaande foto (links) op Instagram. Aan de rechterkant staat de afbeelding uit de campagneposter, waarop de beenprothese is verdwenen en okselhaar is toegevoegd").
Reageren
Ondersteunde bbcodes
Bold: [b]bold text[/b]
Italic: [i]italic text[/i]
Underline: [u]underlined text[/u]
Quote: [quote]quoted text[/quote]
URL: [url]https://www.security.nl[/url]
Config: [config]config text[/config]
Code: [code]code text[/code]

Je bent niet en reageert "Anoniem". Dit betekent dat Security.NL geen accountgegevens (e-mailadres en alias) opslaat voor deze reactie. Je reactie wordt niet direct geplaatst maar eerst gemodereerd. Als je nog geen account hebt kun je hier direct een account aanmaken. Wanneer je Anoniem reageert moet je altijd een captchacode opgeven.