image

Belastingdienst hoeft niet alle informatie over algoritmes openbaar te maken

maandag 2 juni 2025, 11:51 door Redactie, 12 reacties

De Belastingdienst hoeft niet alle informatie over gebruikte algoritmes openbaar te maken, zo heeft de rechtbank Den Haag geoordeeld in een proces dat door een journalist was aangespannen. De journalist had op grond van de Wet open overheid (Woo) een verzoek ingediend voor informatie over het gebruik en de werking van algoritmes waar de fiscus mee werkt. De fiscus verstrekte tientallen documenten. Passages die informatie kunnen prijsgeven over de controletechniek, maar ook de gebruikte bronnen en locaties van de bronnen om controles uit te voeren werden niet openbaar gemaakt.

Volgens de Belastingdienst zou openbaarmaking van deze gegevens kwaadwillenden kunnen helpen om de kans op controle te minimaliseren en risicodetectie te omzeilen. Daarnaast was informatie onleesbaar gemaakt met betrekking tot de bronnen en servers van waaruit de Belastingdienst werkt dan wel data opslaat. Dit is volgens de fiscus gevoelige informatie, omdat indringers hiermee snel gericht kunnen zoeken naar deze data of bronnen en daarnaast zijn sommige bronnen ook manipuleerbaar.

De journalist stelt dat het belang om de informatie openbaar te maken zwaarder weegt, waarbij wordt gewezen naar het toeslagenschandaal en schandalen bij de politie en DUO. Er is volgens de journalist een breed maatschappelijk besef ontstaan dat transparantie over de werking van algoritmen en de toepassing daarvan cruciaal is. De Belastingdienst stelde tijdens het verweer in de rechtbank nogmaals dat openbaarmaking kwaadwillenden in de kaart kan spelen.

De rechtbank is het met de journalist eens dat sinds het toeslagenschandaal verhoogde aandacht bestaat voor het gebruik van algoritmes, maar stelt uiteindelijk dat het belang van de Belastingdienst bij effectieve inspectie, toezicht en controle, zwaarder weegt dan het belang van de journalist om te kunnen controleren op basis van welke gegevens de Belastingdienst kiest welke aangiftes zij controleert en of daarbij direct of indirect sprake is van discriminatie. Daarnaast weegt de rechtbank mee dat de fiscus overtuigend heeft aangetoond dat het zich inzet om zo veel als mogelijk transparant te zijn over het gebruik van algoritmes.

Reacties (12)
02-06-2025, 12:11 door Anoniem
Lijkt erop dat de rechter de toelichting van Grapperhaus over transparantie van algoritmes ten bate van vertrouwen in een website te kunnen en te mogen overwegen heeft gemist.
02-06-2025, 12:19 door Anoniem
tot zover transparantie...
De rechtbank is het met de journalist eens dat sinds het toeslagenschandaal verhoogde aandacht bestaat voor het gebruik van algoritmes, maar stelt uiteindelijk dat het belang van de Belastingdienst bij effectieve inspectie, toezicht en controle, zwaarder weegt dan het belang van de journalist om te kunnen controleren op basis van welke gegevens de Belastingdienst kiest welke aangiftes zij controleert en of daarbij direct of indirect sprake is van discriminatie. Daarnaast weegt de rechtbank mee dat de fiscus overtuigend heeft aangetoond dat het zich inzet om zo veel als mogelijk transparant te zijn over het gebruik van algoritmes.

Typisch Nederlandse "doe-alsof-" bestuursrechtspraak.

De rechtbank doet alsof zij een transparant operenende overheid en rechtsstaat belangrijk vindt, maar beslist dan toch dat precies het tegenovergestelde "in dit geval" (lees: by default) belangrijker is.

Hoe heeft de fiscus dan "overtuigend aangetoond" dat het zich inzet om zo veel mogelijk transparant te zijn over het gebruik van algoritmes? Voor de rechtbank is heel weinig aantoonbaarheid genoeg, want de rechtbank staat te springen (pardon: "mee te wegen") om elk flut-excuusje te aanvaarden om zich te "laten overtuigen" en aan te nemen dat de Belastingdienst zich daarvoor inzet.

De fiscus wil overduidelijk helemaal niet transparant zijn over de algoritmes die het gebruikt. De inzet is hooguit om te doen alsof de fiscus transparant is. Zoals een theaterrecensent het in een recensie zou verwoorden: "De plot van het theaterstuk was weliswaar flinterdun, maar het verhaal werd door de acteurs met grote overtuiging en inzet op de planken gezet, waardoor de toeschouwers zich toch konden inleven en er een hoge mate van suspension of disbelief werd bereikt."

In feite komt deze uitspraak erop neer dat wij als burgers ook de wet niet meer mogen kennen, want de wet valt alleen te kennen door een logische en transparante (kenbare) toepassing ervan. De rechtbank functioneert nu als buffer om met vage "afwegingen" in het nadeel van de burgers, de wet en de wetstoepassing in de praktijk onkenbaar te houden voor het volk.

Enkele passages uit de rechterlijke uitspraak (vetmarkeringen van mij):

5. De rechtbank stelt allereerst vast dat eiser de beroepsgrond over de verrichte zoekslag ter zitting heeft ingetrokken.

Ik vraag me af waarom de eiser (de journalist) dit heeft gedaan. De Woo (Wet open overheid) verplicht overheden om duidelijk te maken hoe en waar ze in hun eigen archieven en bestanden hebben gezocht naar de gevraagde informatie.

Zoals ter zitting met eiser afgestemd, concentreert de rechtbank zich op de onderdelen van de stukken die niet openbaar zijn gemaakt met toepassing van de weigeringsgrond van inspectie, controle en toezicht als bedoeld in artikel 5.1, tweede lid, aanhef en onder d, van de Woo. Openbaarmaking van informatie blijft op grond van dit artikel achterwege voor zover het belang daarvan niet opweegt tegen het belang van inspectie, controle en toezicht door bestuursorganen. Partijen verschillen van mening over de vraag of verweerder het met deze weigeringsgrond te beschermen belang zwaarder heeft mogen laten wegen dan het belang van openbaarmaking.

Uit ervaring weet ik dat "ter zitting afstemmen" gepaard kan gaan met grote feitelijke druk op een burger die opkomt tegen een overheidsbesluit. Of dat hier het geval is geweest, wordt niet duidelijk uit de tekst van de uitspraak.

5.5 De rechtbank heeft met toepassing van artikel 8:29, zesde lid, van de Algemene wet bestuursrecht, kennis genomen van de ongelakte versie van de documenten die openbaar gemaakt zijn en is van oordeel dat verweerder in redelijkheid aan de weigeringsgrond van artikel 5.1, tweede lid, aanhef en onder d, van de Woo toepassing heeft mogen geven. Daarbij acht de rechtbank van belang dat verweerder deugdelijk heeft toegelicht en aannemelijk heeft gemaakt dat er bij de Belastingdienst geen algoritmes met een bovengemiddelde complexiteit in gebruik zijn. Daarmee is elk stukje informatie over de gebruikte algoritmes dat wordt prijsgegeven op een bepaalde manier waardevol.

Deze laatste zin laat zien hoe uitermate vaag en algemeen de afweging van de rechtbank is. Elders blijkt uit de uitspraak dat de journalist (de eiser) naar voren heeft gebracht dat kwaadwillenden het systeem nog steeds niet kunnen gamen op basis van kennis van alleen de algoritmes of de "business rules". Dat dat wel zo zou zijn, wordt door de Belastingdienst en de rechtbank op geen enkele wijze aangetoond, maar alleen vaag gesuggereerd.

Volgens diezelfde redenering zou je trouwens ook wel kunnen zeggen dat geschreven wetsparagrafen kwaadwillenden in staat stellen om "het systeem te gamen", en dat we daarom maar helemaal afmoeten van schriftelijk vastgelegde regels, zodat de overheid op voor kwaadwillenden volstrekt onvoorspelbare manieren "accenten kan leggen" (lees: willekeur kan plegen) bij controles. Het enige probleem daarbij is dat ook in het geval van goedwillende burgers de overheid dan ongelimiteerd willekeur kan plegen. Met uitspraken zoals deze legaliseert de rechtbank dergelijke willekeur en onkenbaarheid van wet en recht - die immers tegenwoordig in toenemende mate zijn vastgelegd in de vorm van algoritmes en "business rules".

Verweerder heeft daarbij benadrukt dat er kapitaalkrachtige spelers zijn die misbruik kunnen maken van deze informatie. Dit wordt door eiser ook niet ontkend.

Maar hoe kunnen die kapitaalkrachtige spelers dat dan doen? Oh, dat mag volgens de rechtbank niet bekend worden, want dat zou kwaadwillenden maar op ideeën kunnen brengen. In het autoritair en ondemocratisch geregeerde China is het zaaien van dergelijke onduidelijkheid tot een kunst verheven. Daar vaardigen autoriteiten algemene hints en aanwijzingen uit, die geen duidelijkheid verschaffen waar de grens van het toelaatbare wordt gelegd. Dat is bewust, om een angsteffect bij de burgers teweeg te brengen. Die gaan dan het zekere voor het onzekere nemen, bijvoorbeeld in de manier waarop ze hun mening uiten - want ze weten dat als ze "intuïtief" niet goed begrijpen wat de autoriteiten "bedoeld" hebben, ze gestraft kunnen worden.

Bovendien maakt dit het voor de autoriteiten ook mogelijk om hun "bedoeling" te veranderen zonder de teksten van hun aanwijzingen te veranderen. Bekend is het Chinese verbod op "picking quarrels and provoking trouble". Lekker vaag, dus elke burger die iets doet wat de autoriteiten niet bevalt, kan worden aangepakt. Dat kan ook per bevolkingsgroep verschillen. Oeigoeren zullen sneller iets doen dat onder het verbod op "picking quarrels and provoking trouble" valt, dan Han-Chinezen. Dit is het gevaar van discriminatie waar de journalist in deze Nederlandse rechtszaak ook op wijst.

Een ander voorbeeld van zo'n vage hint is het impliciete EU-verbod op het verspreiden van "desinformatie", zonder dat duidelijk gedefinieerd is wat er met die term wordt bedoeld - dit mag de EU ad hoc "beoordelen".

Eiser is er naar het oordeel van de rechtbank niet in geslaagd om aan te geven welke informatie voor dit soort spelers ongeschikt is voor misbruik, zodat die informatie openbaar gemaakt zou kunnen worden. Evenmin heeft eiser aannemelijk gemaakt dat dit risico voor bepaalde gegevens verwaarloosbaar is of in ieder geval zo klein dat de belangenafweging anders zou moeten uitvallen.

De bewijslast wordt hiermee door de rechtbank ten onrechte verschoven naar de eiser (de journalist), terwijl de bewijslast volgens de Woo (Wet open overheid) bij de overheid (in casu: de Belastingdienst) zou moeten liggen als het gaat om het (geheel of gedeeltelijk) afwijzen van een verzoek om openbaarmaking (Woo-verzoek).

5.6. Eiser heeft op de zitting gewezen op de besluiten van verweerder in opvolgende Woo-verzoeken van zijn hand. Daaruit blijkt dat er een behoorlijk aantal business rules uit de modellen zijn gehaald. Eiser ziet daarin een verzwaarde reden om dan in ieder geval die vervallen rules openbaar te maken. Verweerder heeft daarop bevestigd dat bepaalde business rules uit de modellen zijn gehaald, maar heeft daarbij aangegeven dat daar vervolgens een verbeterde of aangescherpte business rule voor terugkomt. Daarnaast wisselt verweerder zo nu en dan met het leggen van accenten, waardoor het goed mogelijk is dat een vervallen business rule na enige tijd weer terug in het model komt. Gelet op deze toelichting volgt de rechtbank verweerder in zijn betoog dat ook openbaarmaking van vervallen business rules tot de bovengenoemde risico’s aanleiding kan geven.

Dus hoewel de Belastingdienst met willekeur mag jongleren met het wel of niet leggen van "accenten" en het weghalen en toch weer in gebruik nemen van mogelijk discriminerende "business rules", vindt de rechtbank dat juist een reden waarom de journalist de kegels waarmee wordt gejongleerd (de "business rules") niet mag zien. Op die manier valt eventuele willekeur van de overheid nooit meer te achterhalen. De rechtbank creëert hiermee een legale (maar zeker niet legitieme) doofpot.

5.7. Hoewel de rechtbank met eiser constateert dat sinds het toeslagenschandaal verhoogde aandacht bestaat voor het gebruik van algoritmes en dat de kwetsbaarheden daarvan met het oog op het verbod op van ongeoorloofd onderscheid evident zijn, is zij van oordeel dat het belang van de Belastingdienst bij effectieve inspectie, toezicht en controle, zwaarder weegt dan het belang van eiser om als journalist te kunnen controleren op basis van welke gegevens de Belastingdienst kiest welke aangiftes zij controleert en of daarbij direct of indirect sprake is van discriminatie. De gevraagde informatie zal immers openbaar worden voor een ieder, waarmee gelet op het voorgaande het risico aannemelijk is dat de belangen van de Staat onevenredig zwaar getroffen worden. (...)

Hier stelt de rechtbank "de belangen van de Staat" als een separate categorie tegenover het cruciale belang van het volk bij de kenbaarheid van wet en recht. Dat laat goed zien dat dit niet langer een staat is die dienstbaar wil zijn aan het volk. In een democratische rechtsstaat zou er door de rechterlijke macht niet zo worden geredeneerd.

Het gaat hier dus om een vorm van "staatsraison", die recentelijk bijvoorbeeld in Duitsland is ingeroepen als argument waarom bepaalde meningsuiting daar niet toelaatbaar werd geacht met betrekking tot een officieel niet plaatsvindende genocide. Ik heb een enorme hekel aan vice-president Vance van de VS en diens opvattingen (inclusief diens opvattingen over Europa), maar op de veiligheidsconferentie in München eerder dit jaar had hij wel een punt toen hij, tot grote verontwaardiging van de verzamelde Europese hoogwaardigheidsbekleders en machthebbers, zei dat er in Europa geen sprake is van een goed functionerende democratie. Als een Nederlandse rechtbank impliciet de "staatsraison" inroept om de geheimhouding van de behandeling van Nederlandse belastingbetalers te rechtvaardigen, dan zijn we ver verwijderd van een goed functionerende democratische rechtsstaat.

5.8. Verder betrekt de rechtbank bij de belangenafweging dat naast de media ook de Autoriteit Persoonsgegevens een rol speelt bij toezicht op algoritmes in het kader van de Avg. Openbaarmaking van algoritmes door verweerder is daarom niet het enige middel om controle mogelijk te maken op het gebruik van algoritmes en de vraag of dit al dan niet tot ongerechtvaardigde verschillen in behandeling of discriminatie leidt.

Hier suggereert de rechtbank impliciet dat een journalist ook bij de AP via een klacht met een beroep op de AVG een serieuze kans zou maken om controle te realiseren op die algoritmes en "business rules" van de Belastingdienst. Dit is totaal onrealistisch, en dat weet de rechtbank ook heel goed. Maar om dat te verdoezelen, gebruikt de rechtbank hier een onpersoonlijke vorm ("...is daarom niet het enige middel om controle mogelijk te maken..."). Kijk, als de Minister van Justitie aan de AP "verzoekt" om e.e.a. te controleren, dan gaat de AP echt wel voortvarend zijn best doen. Dan is dat beslist "mogelijk". Maar als een burger of een journalist naar de AP stapt, dan duurt het zomaar zes jaar of langer voordat de AP überhaupt een beslissing neemt of ze wel of niet iets gaat doen. En die beslissing is dan dat ze niets gaat doen.

Hier zie je hoe de rechtsstaat in kleine stapjes om zeep wordt gebracht door nota bene de rechters die hem zouden moeten beschermen. "Death by a thousand cuts." Normalisering en legalisering van autoritair, niet-transparant bestuur. Burgers en journalisten worden niet gevangengezet of geëxecuteerd. Nee, aan hen wordt het privilege gegeven om zich jarenlang uit te putten in juridische procedures waarvan bij voorbaat vast staat dat ze die zullen verliezen - omdat de Staat dat wil en de rechters aan die wens van de Staat gehoorzamen.

M.J.
02-06-2025, 14:20 door Anoniem
SyRI-coalitie: datakoppelwet blauwdruk voor meer toeslagenaffaires
maandag 11 januari 2021, 16:20 door Redactie

https://www.security.nl/posting/685506/SyRI-coalitie%3A+datakoppelwet+blauwdruk+voor+toeslagenaffaires

Amnesty: algoritmes Belastingdienst zorgden voor etnisch profileren
dinsdag 26 oktober 2021, 12:33 door Redactie

https://www.security.nl/posting/727309/Amnesty%3A+algoritmes+Belastingdienst+voor+etnisch+profileren
02-06-2025, 16:00 door Anoniem
Door Anoniem: tot zover transparantie...
transparantie is een ding, een ander ding zijn mensen die bewust op zoek zijn naar mazen in de wet, alles om zo weinig mogelijk belasting te betalen. Dan is het handig als niet alle algoritmes openbaar zijn.
02-06-2025, 16:46 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem: tot zover transparantie...
transparantie is een ding, een ander ding zijn mensen die bewust op zoek zijn naar mazen in de wet, alles om zo weinig mogelijk belasting te betalen. Dan is het handig als niet alle algoritmes openbaar zijn.

Vergelijk het eens met open source en closed source software.
Waarom vinden we open source ook al weet beter ?
02-06-2025, 20:49 door Anoniem
Door Anoniem:
Door Anoniem: tot zover transparantie...
transparantie is een ding, een ander ding zijn mensen die bewust op zoek zijn naar mazen in de wet, alles om zo weinig mogelijk belasting te betalen. Dan is het handig als niet alle algoritmes openbaar zijn.
Je kan ook een belasting systeem proberen in te voeren dat slecht te gamen is....
02-06-2025, 23:43 door Anoniem
Opvallend in uitspraak is ook dat de rechter de ongelakte versie heeft gelezen en daaruit de conclusie trekt dat het algoritme niet heel geavanceerd is. (Voetnoot 4 voor de liefhebbers)

Sinds wanneer hebben rechters diepgaand verstand van algoritmes?
Gisteren, 08:29 door Anoniem
(@MJ , thanx 4 het uitpluizen van de uitspraak en jouw toegevoegde info vanuit jouw perspectie:)

Openbaarmaking van informatie blijft op grond van dit artikel achterwege voor zover het belang daarvan niet opweegt tegen het belang van inspectie, controle en toezicht door bestuursorganen.

De rechtbank is het met de journalist eens dat sinds het toeslagenschandaal verhoogde aandacht bestaat voor het gebruik van algoritmes, maar stelt uiteindelijk dat het belang van de Belastingdienst bij effectieve inspectie, toezicht en controle, zwaarder weegt dan het belang van de journalist om te kunnen controleren op basis van welke gegevens de Belastingdienst kiest welke aangiftes zij controleert en of daarbij direct of indirect sprake is van discriminatie.
Wie controleert de controleurs?
Dus de rechters zien (wegen) de controle(-poging) van de journalist -als individu- als minder belangrijk!?
Alsof hij dit alleen voor z'n eigen hachie doet! Als de journalist niet de mogelijkheid krijgt deze controle uit te voeren, en er zitten nog steeds 'foute' algoritmes in het geheel kan dit dan niet leiden naar een toeslagenschandaal 2.0? Het is dus niet alleen de journalist die tegenover de belastngdienst moet worden gewogen, maar al die individuele personen die bij het volgende schandaal wéér genaaid worden door de belastingdienst waar geen rekening mee wordt gehouden.

5.5 De rechtbank heeft met toepassing van artikel 8:29, zesde lid, van de Algemene wet bestuursrecht, kennis genomen van de ongelakte versie van de documenten die openbaar gemaakt zijn....
Sommige slachtoffer-individuen van het toeslagenschandaal zijn toen ook naar de rechter gestapt met de poging de misstand die hen was aangedaan recht toe te spreken. Echter toen konden de rechters geen uitspraak doen vanwege de aangeleverde zwarte documenten van de belastingdienst en het slachtoffer werd zonder recht - spraak weer weggestuurd.

En hier lees je nu dat de rechters inzage hebben gekregen tot de 'zwarte' woorden. Waarom kon de rechtbank bij het toeslagenschandaal (eventueel met toestemming van het geslachtofferde toeslagenschandaal-individu) toen ook geen (achter de schermen in de achterkamertjes van de rechtbank) inzage krijgen tot deze 'zwarte woorden' om wel recht uit te kunnen spreken voor de hoeveelste slachtoffer van de wanzaken die de belastingdienst had veroorzaakt!?

Nogmaals, en dan weegt de rechtbank 'nu' alleen deze éne journalist tegen over de belastingdienst!!!

Nadat bekend werd dat Bulgaren feestjes zaten te vieren heeft de NL overheid tot strenger beleid besloten en daarmee de start van het toeslagenschandaal gemaakt om dit soort fraude te voorkomen. Dat die srengheid met discriminerende algoritmes werd uitgevoerd was toen niet bekend, ondanks dat ambtenaren dit de politiek kenbaar probeerde te maken werd er niet geluisterd. Parlementaire enquetes die in eerste instantie tot niets leidde.

Ook hier is er weer geen transparantie. Mocht er een 'foute' algoritme tussen zitten dan hebben ze in ieder geval nu wel geleerd dat ze een betere doofpot nodig hebben zodat ze toekomstige schandalen niet naar buiten komen. En het lijkt er m.i. op dat de rechtbank met hun werkwijze aan meewerkt.

Daarnaast was informatie onleesbaar gemaakt met betrekking tot de bronnen en servers van waaruit de Belastingdienst werkt dan wel data opslaat. Dit is volgens de fiscus gevoelige informatie, omdat indringers hiermee snel gericht kunnen zoeken naar deze data of bronnen en daarnaast zijn sommige bronnen ook manipuleerbaar.
Geeft de belastdingdienst hier nou aan dat ze hun beveiliging niet op orde hebben en hun servers open staan voor 'indringers' die er kunnen rondneuzen!?
Gisteren, 09:37 door Anoniem
Door Anoniem: Opvallend in uitspraak is ook dat de rechter de ongelakte versie heeft gelezen en daaruit de conclusie trekt dat het algoritme niet heel geavanceerd is. (Voetnoot 4 voor de liefhebbers)

Sinds wanneer hebben rechters diepgaand verstand van algoritmes?

lol, sinds dat ze gebruik maken van chatgpt! ;-)
Gisteren, 16:52 door Anoniem
Door Anoniem:

Knip

Daarnaast was informatie onleesbaar gemaakt met betrekking tot de bronnen en servers van waaruit de Belastingdienst werkt dan wel data opslaat. Dit is volgens de fiscus gevoelige informatie, omdat indringers hiermee snel gericht kunnen zoeken naar deze data of bronnen en daarnaast zijn sommige bronnen ook manipuleerbaar.
Geeft de belastdingdienst hier nou aan dat ze hun beveiliging niet op orde hebben en hun servers open staan voor 'indringers' die er kunnen rondneuzen!?

Het heeft er alle schijn van dat de belastingdienst dit inderdaad bedoelt. Bronnen en servers waarvandaan gewerkt wordt en data opgeslagen is.
Vandaag, 09:17 door Briolet - Bijgewerkt: Vandaag, 09:23
Door Anoniem: Opvallend in uitspraak is ook dat de rechter de ongelakte versie heeft gelezen en daaruit de conclusie trekt dat het algoritme niet heel geavanceerd is. (Voetnoot 4 voor de liefhebbers)

Sinds wanneer hebben rechters diepgaand verstand van algoritmes?

Zo'n algoritme hoeft ook niet geavanceerd te zijn. Het gaat er om dat buitenstaanders niet kunnen zien hoe ze de controle kunnen omzeilen.

Een bekend voorbeeld om gesjoemel in de kasboeken op te sporen was het kijken naar de eindcijfers. Als mensen zelf bedragen verzinnen is er de nijging om 0 en 5 als eindcijfer te gebruiken. Als je dat eenmaal weet, kies je meer random eindcijfers.

Een ander bekend voorbeeld is de inkoop van de hoeveelheid suikerzakjes in een café. Daar bestaat ook een verband met de omzet aan koffie. Als je weet dat die hier op gecontroleerd wordt om te kijken of je zwart verkoopt, weel je ook dat je een deel van je suikerzakjes zwart moet inkopen.

Dus een reden voor een extra boekencontrole kan het resultaat van een vrij primitieve test zijn.
Reageren
Ondersteunde bbcodes
Bold: [b]bold text[/b]
Italic: [i]italic text[/i]
Underline: [u]underlined text[/u]
Quote: [quote]quoted text[/quote]
URL: [url]https://www.security.nl[/url]
Config: [config]config text[/config]
Code: [code]code text[/code]

Je bent niet en reageert "Anoniem". Dit betekent dat Security.NL geen accountgegevens (e-mailadres en alias) opslaat voor deze reactie. Je reactie wordt niet direct geplaatst maar eerst gemodereerd. Als je nog geen account hebt kun je hier direct een account aanmaken. Wanneer je Anoniem reageert moet je altijd een captchacode opgeven.