Overheden dringen steeds dieper het privéleven van burgers binnen, zo stelt de Belgische privacyexpert Joris Vaesen, tevens beheerder van de website chatcontrol.be. Via de site laat hij zien wat Belgische politici van de invoering van chatcontrole vinden, waarbij chatberichten van burgers worden gecontroleerd. "De essentie is dat de overheid de digitale communicatie van álle inwoners van de Europese Unie mag volgen", laat de privacyexpert over het voorstel tegenover de Belgische krant De Morgen weten.

De Morgen had Vaesen uitgenodigd voor een gesprek met de Mechelse onderzoeksrechter Philippe Van Linthout en hoogleraar mensenrechten Sofie Royer. "Een voorstel dat bepaalt dat al mijn privécommunicatie automatisch wordt gecontroleerd, daar word ik misselijk van. Dat mensen naar mijn foto’s kijken, wil ik ook niet. Stel dat je met je kinderen op het strand een foto maakt, met of zonder onderbroekje, of je stuurt een foto van je kind dat in bad zit naar je partner: een scanner bestempelt dat meteen als kindermisbruikmateriaal. Dan beland je op een lijst of staat er een agent aan je deur. Laten we vurig hopen dat Europa nooit voor zo’n systeem kiest", zegt Van Linthout.

Volgens de onderzoeksrechter is een gebrek aan kennis over het onderwerp bij poltici een probleem. "De gemiddelde politicus kan er niet over meepraten." Hij krijgt bijval van Vaesen die opmerkt dat de Vlaamse minister-president heeft erkend dat hij te weinig technische kennis heeft om dieper in te gaan op chatcontrole. "Hij geeft het tenminste toe, maar als burger voel ik mij dan wel erg kwetsbaar. De overheid wurmt zich almaar dieper in mijn privéleven: heb ik daar ooit voor gestemd? En kan ik daartegen stemmen? Blijkbaar niet."

Royen waarschuwt ook voor de gevolgen van chatcontrole. "Het is niet alsof je brief wordt onderschept en in het postkantoor wordt gelezen. Nee, er zit iemand in je kamer die méékijkt als jij schrijft." Ze merkt op dat het in het strafrecht niet is toegestaan om zomaar iemands huis binnen te vallen om te zien of er drugs wordt gedeald. "Eerst moeten er concrete verdenkingen zijn tegen iemand, dan volgt een huiszoekingsbevel. Door de impact van technologie op onze samenleving, en doordat er steeds meer data worden gegenereerd, zien we een verschuiving naar proactief speurwerk. Iederéén wordt zo gecontroleerd, niet alleen verdachten."