EU-lidstaten zijn vandaag akkoord gegaan met een voorstel van EU-voorzitter Denemarken dat permanente vrijwillige chatcontrole door techbedrijven mogelijk maakt en dit via een reviewclausule op termijn kan verplichten. Daarnaast verplicht het voorstel ook online leeftijdsverificatie. Een nieuw op te richten Europees centrum moet de implementatie van de regelgeving ondersteunen. Daarnaast zullen landen nationale toezichthouders aanwijzen die moeten controleren of platforms wel voldoende maatregelen nemen om de verspreiding van misbruikmateriaal tegen te gaan. Deze toezichthouders kunnen providers verplichten om verdere maatregelen te nemen. Nu de lidstaten een positie hebben ingenomen kunnen onderhandelingen met het Europees Parlement plaatsvinden.

EU-voorzitter Denemarken wilde een aantal weken geleden de lidstaten over een voorstel voor verplichte chatcontrole laten stemmen, maar besloot het voorstel niet in stemming te brengen omdat er teveel tegenstemmers waren. Daarop kwam Denemarken met een nieuw voorstel dat vrijwillige chatcontrole permanent maakt en via een reviewclausule de mogelijkheid biedt dit op een later moment te verplichten. De vrijwillige controle die nu mogelijk is betreft een uitzondering op de ePrivacy Verordening die begin volgend jaar afloopt.

De Europese Commissie wil onder andere chatdiensten verplichten om de inhoud van berichten die gebruikers versturen te controleren. EU-lidstaten waren lange tijd verdeeld over dit plan en hadden tot vandaag geen positie ingenomen, waardoor onderhandelingen tussen de Europese Commissie, de lidstaten en het Europees Parlement over het voorstel niet konden plaatsvinden. Nu de lidstaten wel een positie hebben ingenomen kunnen de onderhandelingen beginnen. Het Europees Parlement had in 2023 al een positie over het voorstel ingenomen.

Het proces waardoor de EU-lidstaten tot een besluit zijn gekomen zorgt voor felle kritiek van critici. Voormalig Europarlementarier Patrick Breyer hekelt de manier waarop het voorstel zonder discussie is aangenomen en dit "vrijwillige" grootschalige scanning en "anonimiteitsvernietigende leeftijdsverificatie" mogelijk maakt. Nederland wilde zich in eerste instantie van stemming onthouden, maar de Tweede Kamer nam gisteren een motie aan waarin de regering werd verzocht tegen te stemmen. Demissionair minister Van Oosten gaf aan dat dit ook te zullen doen.