Heb jij een interessante vraag op het snijvlak van privacy, cybersecurity en recht? Stuur je vraag naar juridischevraag@security.nl. Elke week geeft ict-jurist Arnoud Engelfriet in deze rubriek antwoord.

Juridische vraag: Wij wonen in een appartementencomplex, met beneden een ingang met digitale deurbel, binnen een centrale hal met postbussen, en liften naar de verdiepingen met de 100+ appartementen. Laatst was een van mijn pakketten waarschijnlijk [door de bezorger in de centrale hal] beneden gedropt, maar heb ik het niet terug kunnen vinden in de hal. Ik heb dit aangekaart bij de verkoper en om een refund gevraagd, omdat ik tenslotte alleen een “contract” heb met de verkoper, en niet met de pakketbezorger. De verkoper heeft verdere informatie opgevraagd bij de bezorger, en de bezorger heeft screenshots uit hun systeem aangeleverd die aangeven dat het “direct aan de bewoner is overhandigd” met als bewijs een “handtekening” (een willekeurig krabbeltje, niet van mij). Waar sta ik nu juridisch?

Antwoord: Uiteindelijk moet je toch bij de verkoper zijn, en wat hun bezorgers doen is in het geheel niet jouw probleem.

Natuurlijk, de bezorger heeft een handtekening laten zien. Dat is een bewijs dat het pakket door jou in ontvangst is genomen. En zelfs sterk bewijs: de wet (art. 157 lid 2 Wetboek van Rechtsvordering) zegt dat een ondertekend document een “onderhandse akte” is en daarom “tussen partijen dwingend bewijs [oplevert] van de waarheid” van waar je voor tekent. Terugkrabbelen nadat je tekende voor “ik heb een pakket met serienummer X ontvangen”, gaat dus eigenlijk niet.

Hier is het probleem dat de bezorger en niet jij tekende (nemen we maar even aan). Daar hebben we artikel 159 lid 2 voor: “Een onderhandse akte waarvan de ondertekening door de partij, tegen welke zij dwingend bewijs zou leveren, stellig wordt ontkend, levert geen bewijs op, zolang niet bewezen is van wie de ondertekening afkomstig is. (…)”

Als jij dus “stellig ontkent” (oftewel: zonder voorbehoud en zonder reden, “Nee, dat is niet mijn handtekening, punt”), dan gaat de bal terug naar de winkel: bewijs maar dat het wél jouw handtekening is. Dat kunnen ze bijvoorbeeld doen door deze met een eerdere handtekening van jou te vergelijken, of door een kopie van je identiteitsbewijs – waar je handtekening op staat – te laten zien. Een deskundige inhuren die dat uitzoekt kan ook, maar kost al snel een paar duizend euro. Dat zie ik hier allemaal niet gebeuren.

Het juridische pad is dus: jij klaagt “pakket niet gehad”. De winkel zegt “welles, je hebt getekend voor ontvangst”. Jij zegt “Nee, dat is niet mijn handtekening, punt”. De winkel moet nu bewijs geven dat het wél jouw handtekening is, of op andere manier aantonen dat het pakket wel bij jouw appartement over de drempel is gegaan. Anders is het niet aangekomen.

Voor de hand ligt dat de winkel dan de bezorger laat verklaren dat hij jou gezien heeft terwijl je de handtekening zette. Dat is genoeg om de bewijslast weer terug te schuiven naar jou. En dan is "nee, hij liegt" écht te weinig. De bezorger heeft weinig belang bij liegen, zal de gedachte zijn, dus jij moet met redenen komen waarom hij specifiek bij jouw op die ene dag zou liegen.

Algemene uitspraken dat bezorgers "vaak" zelf tekenen helpen daar weinig bij, tenzij je dat met cijfers kunt onderbouwen. En dan nog - je moet bewijzen dat de bezorger zelf tekent én het pakket dan verduistert. Een deurbelvideo waarop dit alles te zien is, is zo ongeveer het enige dat een goede kans maakt bij de rechter.

Arnoud Engelfriet is ict-jurist, gespecialiseerd in internetrecht waar hij zich al sinds 1993 mee bezighoudt. Hij werkt als chief knowledge officer bij juridisch adviesbureau ICTRecht en blogt dagelijks over internetrecht. Hij schreef onder meer de boeken ICT&Recht en AI&Algorithms, en verzorgt de opleiding tot Certified Cybersecurity Compliance Officer.